1497 februari 15

int jaer ons Heeren duysent sess hondert sess ende tnegentich

Goessen vanden Hezeacker en Lambert vanden Hezeacker, schepenen in sHertogenbossch, oorkonden dat Lambert Millinc, als onderschout, aan Aert den Reyners soen, als deken van de fabriek van de Sinte Peters-en Pauwelscapel, heeft overgedragen alle roerende en onroerende goederen welke Barbara, weduwe van Wouter van Velpe, in haar testament aan deze fabriek vermaakt had.

1497 februari 27

anno Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo sexto

Goeswinus vanden Hezeacker en Anthonius Spierinc, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat magister Henricus Pelgrom, daartoe gemachtigd, aan Henricus de Uden en Aelbertus Ketelere, meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan, heeft overgedragen alle rechten die het convent van Westroyen bij de stad Tiel had in een erfcijns van 4 £ en 12 schelling, welke cijns Willelmus die Decker van Remunde aan Johannes vander Hagen verschuldigd was uit een huis en erf tegenover de toren van de Sint-Jan tussen het erfgoed van Johannes de Aken aan een zijde en het erfgoed van Theodericus vander Porten aan de andere zijde, en welke cijns Elizabeth, weduwe van Johannes vander Hagen, aan dat convent vermaakt had zolang Petra, dochter van wijlen Johannes Witmeri, geprofest zuster aldaar, in leven was, en die na haar dood aan de kerkfabriek van de Sint-Jan gegeven moest worden.

1497 april 14

2. ... Quod anno a Nativitate Eiusdem Domini millesimo
3. quadringentesimo nonagesimoseptimo ... mensis aprilis die
4. decimaquarta ...
7. constitute ... honeste persone videlicet
8. Gerardus filius quondam Mathie Thijszoen et Elisabet eius filia legitima opidani
9. opidi de Buscoducis ...
14. huiusmodi tricentos florenos renenses Rijnsgulden communiter
15. vocatos sibi debitos a quondam Rutgero filio quondam Henrici Hesselszoene rade-
16. meker et quos tricentos florenos renenses Gerardus eidem Rutghero ...
17. mutuavit om honorem Dei omnipotentis, Marie virginis et
18. venerabilis Sacramenti...
20. donarunt ... et supportaverunt ...
21. Symoni de Gheel, Henrico de Uden et Aelberto Ketheleer tamquam maistris fabrice
22. ecclesie sancti Johannis ... ad opus eiusdem
23. fabrice ... pro una medietate et Marcelio filio quondam Arnoldi Willemssoen,
24. fabro, Hermanno Poelman et Woltero Stoeck tamquam decanis confraternitatis ...
25. sacramenti in dicto monasterio ad opus eiusdem
26. confraternitatis ... pro reliqua medietate ...
36. Quorum occasione ijdem Gerardus et Elisabet eius filia
37. ? desiderantur necnon ex intimi cordum affectu eosdem magistros fabrice
38. et decanos humiliter rogantur ut ipsi secundum eorum posse Matheum filium
39. naturalem quondam Beatricis filie quondam Rutgeri Henrick Hesselszoene
40. in uare voluit et eidem assistenciam facere ad ius suum contra quoscumque
41. eundeni Matheum occasione quorundam legatorum sibi Matheo ab Aleide relicta
42. dicti ... Rutgeri in suo testamento in puram elemosinam derelictorum
43. impredire volentes aut molestare defendendis ut ipse Matheus legatus
44. predicte pacifice ... frui valeat et gaudere. ...
47. Acta fuerunt hec in domo lathomorum
48. dicta die Loedze ...
49. Presentibus ibidem ...
50. Johanne die Wolff Claessoen, Theoderico filio Nicolai ... Coel die Bever
51. et Johanne Willekens de Balen clerico coniugato dicte Leodiensis diocesis ...
53. Et ego Victor de Molendino clericus Leodiensis diocesis
54. ... notarius

1497 april 14

Acta ... in domo lathamorum dicta die loedze

Notaris Victor de Molendino, clericus van het bisdom Leodium, instrumenteert dat Marcelius, zoon van wijlen Gerardus de Zanthen, "sceersliper" burger van de stad Den Bosch, aan Symon van Gheel, Henricus van Uden en Aelbertus Ketelere, als meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan, ten gunste van de kerkfabriek voor een helft en aan Marcelius, zoon van wijlen Arnoldus, Willems zoen, smid, Hermannus Poelman en Wolterus Stoeck, als dekens van de Broederschap van het Eerbiedwaardig Sacrament in het convent van de Predikheren in die stad, voor de andere helft overgedragen heeft de helft van de roerende en onroerende goederen die hij door de dood van Rutgerus, zoon van wijlen Henricus, Hessels soen, Raymekers en van wijlen Aleidis, dochter van wijlen Johannes, Jordaens soen, vanden Oetheren, weduwe van Rutgerus, geërfd had, waarvoor Marcelius aan de meesters van de kerkfabriek en de dekens van de broederschap nederig vraagt dat zij Matheus, natuurlijke zoon van wijlen Beatrix, dochter van Rutgherus, naar hun vermogen helpen in elk rechtsgeding over zijn rechten op de goederen die hij van Aleidis in haar testament geërfd had. Met als getuigen: Johannes die Wolff, Claes soen, Theodericus, zoon van Nicolaus Coel die Bever en Johannes Willekens de Balen, gehuwd clericus van dat bisdom.

1497 mei 25

2. Quod anno a Nativitate Eiusdem Domini millesimo quadingentesimo nonagesimoseptimo
3. ... mensis maij die vicesimaquinta ...
6. dominis et magistris Everardo de Berck, Alardo Baliaert et Henryc Heym canonicis ecclesie collegiate
7. sancti Johannis ... tamquam executoribus testamenti ...
8. quondam domini Johannis Cock ecclesia canonici dum viveret dicte ecclesie eoque nomine
9. ex una necnon honorabilibus ... viris Henrico de Uden et Alberto Keteler magistris ...
10. fabrice pretacte ecclesie ... eoque nomine partibus ex alia iamdicti Henricus
11. et Aelbertus nomine ...
13. in bene prompta munimenta pecunia de et a predictis
14. dominis Everardo, Alardo et Henrico executorio nomine quo supra summam seu valorem sex flore-
15. norum renensium per dictum quondam dominum Johannem Cock ... pretacte fabrice testamentaliter
16. ... legatorum ... quitandum et absolvendum ...
18. Insuper prefatus Henricus et Albertus nomine quosupra similiter
19. recognoverunt recepisse ... de et a prefatis dominis Everardo Alardo et Henrico nomine
20. quo supra in prompta et bene munimenta pecunia summam ... quinquagintaseptem florenum
21. renensium per eosdem dominos executores de et refsiduo bonorum predicti quondam domini Johannis ...
22. videlicet ultra legata in suo testamento ... supercrescentia et
23. asseruerunt inceptorum ac ad manus dictorum Henrici et Alberti nomine quo supra id recognosciendum pro
24. salute animi dicti quondam Johannis ... ac divini cultus augmento et illius decore tradito
25. et persolutorum. Tali sub onere per dictos Henricum et Albertum nomine quo supra ac suos dicte fabrice
26. provisores et magistros successores pro tempore existentes ...
28. in festo Nativitatis beati Johannis Baptiste quodquidem festum
29. suprafatus quondam dominus Johannes testator in pretacta ecclesia pro festo duplici et cum tribus cappie
30. post obitum Rodolphi, sui fratris, ac iuxta tenorem sui testamenti solempnizandum fundavit plenum
31. in divinis ad instar festorum Beate Marie Virginis perpetuis futuris temponibus absque
32. aliqua contradictione ... administrabunt conferent et observabunt ...
33. Quiquid etiam pretacte
34. fabrice provisores et magistri presentes et futuri ... exnunc perpetue in singulis
35. commemorationbus B.M.V. et sancti Joh. Ev. patroni dicte ecclesie cappam
36. albani et ornamenta missalia alba decentes in divinis utendi similiter amministrabunt seu amministrare quod
37. procurabunt. Insuper antefati domini Everardus, Alardus et Henricus quo supra executorio nomine
38. adhuc pro salute anime dicti quondam Johannis testatonis ac in ornatum divini cultus de pretacto
39. dicti quondam Johannis testatoris bonorum et realiter tradiderunt et exsolverunt predicto Henrico
40. et Alberto pro nomine quo supra incipiendum summam ... octo florenorum ... ad infectionem et
41. ornamentum capparum choralium dicte fabrice ... pro rosis aureis eisdem inserendis applicandis
42. Quibus sic factis suprafati Henricus et Albertus nomine quosupra onera supratacta gratis et benevole suscipiemus
43. et illa pretexta summarum pecuniarum per eos ut prefertur inceptandum sub ...
56. Acta ... in
57. capella sancte Trinitatis ecclesie supradicte ...
58. presentibus ibidem ... magistris Laurentio Vanny alias Back, Bartholomeo de Merlaer
59. et Ghysberto de Schyndel eiusdem ecclesie beneficiatis testibus ...
60. Et ego Henricus vanden Loe de Oesterwyck, clericus Leodiensis
61. dyocesis

1498 januari 3

anno Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo septimo

Yewanus Kuyst en Lambertus die Wolff, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Michael, zoon van wijlen Petrus de Hall, aan Willelmus de Sittart, zoon van wijlen Marcelius, overgedragen heeft een erfcijns van 5 £ met de achterstallige cijnzen over 3 jaar, uit een stuk land, 3 lopenzaat groot, in de parochie Schynle op de plaats Het Luttel Eynde tussen het erfgoed van Johannes, Aerts soen, vander Hagen aan een zijde en het erfgoed van Johannes, zoon van wijlen Willelmus vander Hautart, aan de andere zijde, welke cijns Michael van Johannes, zoon van wijlen Wolterus, Peters soen, gekocht had.

1498 januari 3

anno Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo septimo

Yewanus Kuyst en en Lambertus die Wolff, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Michael, zoon van wijlen Petrus, zoon van wijlen Theodericus de Hall, aan Willelmus de Sittart, zoon van wijlen Marcelius, heeft overgedragen een erfcijns van 40 schelling uit een huis, erf, hof en aangrenzende erfgoederen, 5 lopenzaat groot, in de parochie Scynle op de plaats len Delschot tussen het erfgoed van Elizabeth, weduwe van Henricus die Aa, zoon van wijlen Henricus, en haar kinderen, en Johannes Spollart aan een zijde en het erfgoed van Johannes vanden Cuylen, zoon van wijlen Arnoldus, aan de andere zijde, welke cijns Michael van Willelmus Scoemeker, zoon van wijlen Willelmus Scoemeker, gekocht had.

1498 januari 12

anno Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo septimo

Willelmus de Achel en Lambertus die Wolff, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Johannes Voer, zoon van Johannes, als wettige man van Beatrix, dochter van wijlen Petrus Martens, aan Bartholomeus de Langvelt, zoon van Godefridus, verkocht heeft een erfcijns van 6 £, waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het eerstvolgende feest van Sint-Martinus in de winter uit een huis, erf, hof en achterhuis in de Orthenstraet tussen het erfgoed van Johannes Voer, vader van de verkoper, aan een zijde en het erfgoed van Gudula, weduwe van Franco de Broechoven, en haar kinderen aan de andere zijde, zich achterwaarts uitstrekkend vanaf die straat tot aan de Diese.

1498 februari 9

Acta ... in domo ipsius Marselij opten Ulenborch

Notaris Victor de Molendino, clericus van het bisdom Leodium, instrumenteert dat Marselius, zoon van wijlen Johannes die Becker, inwoner van de stad Den Bosch een zekere clausule over een legaat van 2 £ in zijn testament, dat door een (niet nader gespecificeerde) notaris geinstrumenteerd is, herroepen heeft en hij heeft dit legaat in 2 gelijke helften gegeven aan:

1. de kerkfabriek van de Sint-Jan,
2. de Sint-Petrus- en Pauluskapel,

welke cijns van 2 £ men hem verschuldigd is uit een huis, erf en hof in de Coepoertstraet tussen het erfgoed van Henricus Bullen aan een zijde en het erfgoed van Engela Ysvogels aan de andere zijde. Met als getuigen: Arnoldus Reyneri, Nicolaus Colen, kramer, en Emondus Aelberti, burgers van de stad Den Bosch.

1498 februari 17

anno Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo septimo

Yewanus Kuyst en Lambertus die Wolff, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Johannes, zoon van wijlen Lodovicus, Willemer zoen, aan Zegerus, zoon van wijlen Johannes, Elyaes zoen, wandsnijder, overgedragen heeft een erfpacht van 1 mud rogge uit het huis, erf, hof en aangrenzende erfgoederen van Willelmus, zoon van wijlen Johannes die Rademeker, ongeveer 10 lopenzaat groot, in de parochie Erpe op de plaats Mostaerthoeve tussen het erfgoed van Johannes de Uden en verscheidene (niet gespecificeerde) anderen aan een zijde en het erfgoed van Margareta de Boordonck, en Henricus, haar zoon, aan de andere zijde, welke pacht de eerstgenoemde Johannes van Willelmus gekocht had en dat de overdracht heeft plaatsgevonden op voorwaarde dat Willelmus deze pacht kan terugkopen.

1498 mei 30

Acta ... in domo habitacionis dicti testatoris ... iuxta forum piscium

Notaris Henricus vander Loe de Oesterwyck, clericus van het bisdom Leodium, instrumenteert het testament van Adrianus de Loemel, burger van Den Bosch, waarin deze onder andere heeft bepaald: De erflater heeft geschonken aan de kerkfabriek van de Sint-Jan een erfcijns van 8 rijnsgulden welke de fabriek zal krijgen meteen na de dood van de erflater en van Agnes, zijn huidige vrouw, die men hem verschuldigd is uit een niet gespecificeerde plaats bij Den Bosch, op voorwaarde echter de de meesters van de kerkfabriek in alle toekomende tijden elke week door een geschikte priester een mis laten lezen op het altaar van Onze Lieve Vrouw bij de toren voor het zieleheil van de erflater, Agnes, zijn ouders, weldoeners en vrienden. Met als getuigen: magister Alardus Brant, baccalaureus in het kerkelijk recht, en Petrus Plicht, leek.

1498 juni 16

bladzijde 1

1. Wy Jan van Vladeracken, Jan Heym, Yewaen
2. Kuyst, Raso Raessen, Anthonis Hinckart, Willem van Achelen
3. ende Lambert die Wolff, scepenen in sHertogenbossche, doen condt
4. dat Goessen vanden Hezeacker, Willem van Buchoven, Jan Kanapart
5. Jans zoen, Anthonys Spierinc, Marten van Campen, Henrick
6. Ghysselen Hericx soen ende Lambert vanden Hezeacker, scepenen
7. in huere tyt, ons aenbracht hebben dat voir den onderscouthet
8. ende hen Victor vander Moelen als gemechticht vanden fabryck
9. meesters der kercken van Sint Jans
10. een aenspraeck gedaen heeft op Claessen vander Caudermazen
11. tot Aerle met eenre papiren cedulle als hier nae volgt Her
12. Scouthet ende ghy heeren ghy scepenen Victor vander Moelen mechtich
13. dair toe mite letteren van procuratien deser stadt claegt ende croent
14. U over Claessen vander Cauldermaezen oft hoe hy anders met recht
15. genoempt is ende seegt wair te zyn dat voirtyts Her Dirck
16. die Roever, ridder, heeft wittelyc ende erffelyc vercoft Arnden
17. van Andel ende Staessen ... van Heychusen tot behoeff der
18. fabrycken der kercken van Sint-Jans ...
19. enen jaerlycken ende erffelycken chyns van 100 gouwen
20. florynen ... der munten greve
21. Willems van Hollant ...
23. uuyt acht hoeven
24. des selven heren Dircx dair aff deen genoempt is tguet Ten
25. Broecke, die andere ... tguet Ten Cuylen ... inde
26. prochie van Rycxtel, drie hoeven vanden voirs. acht hoeven
27. dair aff die een genoempt is tguet Ten Coudenberge, die
28. hoeve genoempt tguet Ten Eynde, die dorde ...
29. Te Laer ... inde prochie van Aerle, die seste
30. ... tguet Ter Asdonc
31. inde prochie van Bakel, die sevenste ... tguet
32. Ten Bergelen inde prochie van Doerne int herscap van Vlierden
33. ende die achste ... tguet Ten Broicke, voirtyts
34. toebehorende Heeren Jannen van Hoesschoet, riddere, inde prochie
35. van Zonne ... ende uuyter toebehoerten der ...
36. hoeven allen ...
37. ende uuyter wyntmoelen des selves Heren Dircx
38. die Rover ende der toebehoerten ende rechten der selver om
39. der voirseyde fabrycken ofte der fabryckmeesters inden name ende
40. van wegen der selver fabrycken den voirseyde chyns jaerlicx
41. uuyten voirseyde onderpanden te heffen ... ende heeft

bladzijde 2

5. ... welken chyns gehaven ende gebuert is ende goede
6. possessie dair aff is geweest. Ende want dan die verwerdere bruyct
7. ende hantplicht oft onlanx leden gebruyct ende gehantplicht heeft
8. hy selver oft ander luyde in synen name ende van synre wegen een
9. van den voirseyde acht hoeven ... Ten Cleynen Laer sall hy daer
10. omme nae recht sculdich syn den aenleggere inden name ende tott
11. behoeff der fabryckmeesters ende der fabrycken aen te leggen ende
12. te betaelen den voirseyde chyns metten ... achter
13. stelle bewysselick ... oft
14. sal sculdich zyn syn handen te lichten vander voirseyde hoeven latende
15. hem voirts dair op met recht procederen zoe dat nae recht zall
16. behoeren ten eynde dat hy geguedt mach werden in zynen
17. onderpant hem alre punten totten brieven ende voirts ter
18. waerheit refererende die te leyden als recht is Beheltelycken
19. hem zyns raets ende rechte onrechte waerheit met beter waerheit
20. te moigen scutten ofs noot is. Desgelycx heeft die voirschreven
21. Victoir oic hier inden recht aengesproecken Arnden die Weaer
22. tot Zonne in gescryft als hier nae volgt. In gelycker manieren
23. ... claegt ... Victoir als gemech-
24. ticht over Arntden die Wevere oft hoe hy anders met recht
25. genoempt is ende seegt waer te zyn dat hy oick bruyct
26. ende hantplicht hy selver oft andere luyde in zynen naeme
27. een vanden voirs. acht hoeven ... Ten Broicke onderpant
28. des chyns daer questie om is. Sall hy verwerder daer omme
29. nae recht sculdich zyn hem die spreect inden name als bove
30. aen te leggen ende te betaelen den voirseyde chyns te samen
31. metten ... achterstellen ...
32. protesterende ende by express
33. maict onderspreeck dat hy met eenre betalingen presenteert
34. te vreden staen met eenre betaelinge ende nyet meer en
35. begeert dan eens ende all betaelt te zyn te deser tyt hem
36. alre punten totten brieven ende ter waerheit refererende ut supra
37. Op welcke aenspraeck byden voirs. Victor gedaen op Claessen ghe-
38. antwordt heeft met enen papiren cedulle als hier nae volgt.
39. Her Scouthet ende ghy Heeren Ghy Scepenen Jan van Vlierden
40. staet wael voere als dat nu onlanx leden alhiere inden rechte
41. gecompareert is Victor vander Moelen dair toe alsoe

bladzijde 3

1. hy seegde ende dede een aenspraeck op Claessen ... vander Cauwer-
2. mazen als laet ... der hoeven Ten Laer ... in die prochie
3. van Aerle innehoudende ten slote onder dandere als dat hy overmits gebruycks
4. wille der selver hoeven . . sculdich soude syn inne die
5. betalinge van enen erffchyns van 100 holl. gulden tsamen
6. metten achterstelle ...
10. ende hy die spreect in synen rechte des zy ombegrepen
11. vanden welken hy die spreect met rechte verstendere waert begerende
12. alsoe tegen de voirseyde aenspraeke daigs ende rechts die hem waert
13. met vonnesse ende met recht ende alsoe gecomen is op huyden Soe
14. antwordt dair op die voirseyde Jan ende verstendere negative aldus den
15. aenleggere zynen heysche int tgeheel ende allet ontkennende seggende
16. hy die spreect noch die gheene dair hy voir steet en hebben hem
17. nyet geloeft noch en syn hem oick nyet sculdich. Noch zy ofte oick
18. nyemont in hueren name en bruycken noch en hantplichten egeen
19. hoeve noch onderpant den aenleggere verbonden inder betalinge des
20. thyns dair questie om is mer seegt den aenleggere tonrecht gemoneert
21. in desen synen pretensen heysche ende voirnemen ende dat mitds
22. redenen hier nae int cort verclaert. Inden yersten zoe seegt hy
23. sie spreect ende het is wair als dat die hoeve Ten Laer daer
24. die aenleggere den heysch op doet over 10, 20, 30 ende
25. 35 jaeren ende meer vanden proprietarissen ende bruyckeren
26. der selver altyt gebruyct ende gehantplicht is geweest tot deser
27. tyt toe sonder vergeldinge des chyns dair questie om is ofte
28. dat die selve possessoeren dair aff met rechte als voir die betae-
29. linge des selfs chyns geport syn in enniger manieren naegaende
30. der welker possessien hy die spreect alnoch ende die gheene
31. dair hy voir staet zonder vergeldinge des selfs chyns hoept
32. te berustende. Ten anderen soe seegt hy die spreect waer te zyne
33. dat nae dien ende nu ononlancx inden voirleden jaeren Henrick van Uden
34. als meester der fabrycken sint Jans ... vier
35. hoeven voirtyts toebehoerende joncheere Willemen van Ghent
36. met namen die hoeve Ter Asdonck die hoeve Ter Cuylen
37. die hoeve Ten Eynde die hoeve Te Cauwenberge overmitds
38. gebreecke wille van betalinge alsoe hy seyde des chyns daer
39. questie omme is te boeck gebracht hedde om die met eenen
40. coep van recht te slytenen uuyten welken vier hoeven den selven
41. chyns acht gewoenlycken in geweest te betaelende ende oick

bladzijde 4

1. dair voer goet genoech zynde. Ende onder dandere die voirs. Henrick
2. voir hem nemende mits dien die hoeve dair questie om
3. is hem seyde verypotizeert staende makende dair op heysche
4. omme des chyns dair questie om is voirts betalinge te hebbende
5. dair tegen hy die sprect repliceerde hoepende mits dien die
6. voirscreven 4 hoeven die betalinge goet genoch weeren die
7. selve 4 hoeven naegaende der opwynningen ten schoensten
8. te boerde vercoft te worddene alle eere hy op die hoeve daer
9. questie om is soude moigen procederen ende voertwaeren. Ende is
10. alsoe ter uuytdrachten byden heeren scepenen ten tyd wesende
11. geappointeert ende gewesen voir rechte als dat die meesteren
12. der fabrycken Sint-Jans ... ierst ende voir all die voirscreven
13. vier hoeven ten schoensten souden doen veylen omme die te vercoepen
14. ten boerde. Ende zoe verre die voirseyde die voiurseyde 4 hoeven nyet goetgenoch
15. en weeren voir den chyns dair questie omme is alsdan voert moigen
16. procederen alsoe alle recht is gelyck tselve appointement in substancie
17. alsoe hy die spreect in zynen rechte des zy onbegrepen dair
18. toe hy die spreect hem des refereert. Ten dorden seegt hy die
19. spreect oick wair te zyne dat nae dien ende die voirseyde Henrick
20. van Uden ofte die meesters der fabrycken Sint-Jans ... nae-
21. gaende den appointemente often gewysden die voirseyde 4 hoeven
22. geveilt mochte hebben dair op sittende ten buerde. Ende een
23. Willem van Gerwen ... soen wilneer Uden van Gerwen
24. onder meere op die voirseyde vier hoeven ten buerde geleegt hadde
25. ende oick nae dien daige ende stonden tusschen die fabryckmeesters
26. ... den erffgenamen joncker Willems van Ghent
27. ende Willemen van Gerwen voirseyde ende meer anderen renthieren
28. hebbende chynsen ende pachten uuyten gueden Joncker Willems
29. ... ter uuyt drachten by tusschen spreken van goeden
30. mannen inder kercken Sint-Jans tusschen den
31. voirseyde fabryckmeesteren ter eenre den erffgenamen Joncker
32. Willems ... ende Willemen van Gerwen ter andere
33. ende den renthieren ten dorden is geordineert ende geraempt
34. geweest als dat die voirseyde meesteren der fabrycken die voirseyde
35. vier hoeven gelyck voirseyde is by hen opgewonnen houwen
36. bruycken toelen ende hanteren eenen termyne van vier
37. jaeren duerende. Ende in dien dan die voirseyde 4 hoeven
38. teynden die voirseyde 4 jaeren den chyns daer questie om

bladzijde 5

1. ende die alde pachten dair voir met recht uuytgaende nyet
2. uuyt en mochten bringen dat alsdan ende nyet eer die
3. fabryckmeesteren op die andre hoeven ende onderpanden in hueren
4. brieven begrepen souden moigen procederen ende voertvaeren tot
5. welker ramingen ende conventien dair aff alsoe voirseyde gemaict
6. dat claerlycker innehoudende hy die spreect hem des refereert
7. naegaende der welker conventien dair aff als voirseyde gemaict die
8. meesteren der fabrycken voirseyde oft yemont in hueren name die voirseyde
9. 4 hoeven omtrent 1 jaer in hueren gebruyct hebben gehadt
10. ende en is alsoe den termyn vanden voirgen. 4 jaeren alnoch
11. ongeeyndt. Ten VIERDEN soe seegt hy die spreect ende het
12. is waere als dat nae dien die heeren dekene ende capittele Sinte Peters
13. tot Oerschot hadden opgewonnen ende met enen coep van recht
14. gesleten die hoeve Ten Bergelen ... indie prochie van
15. Doerne ende dat voir enen erffchyns van 30 aude scilden
16. hen tachter ende overggouwen staende die ... fabryckmeesters
17. die voirseyde hoeve mits dien de selve vele beter was dan den
18. selven chyns van 30 auder scilden aen dat capittele van Oerscot
19. voirs. onderstaen hebben alsoe dat die voorseyde meesteren der
20. fabrycken ter causen des chyns dair questie oms is oft yemont
21. anders in hueren name hebben in hueren gebruycke vyff hoven
22. die welke voirs. vyff hoven ongelycke ende vele betere
23. syn dan den chyns dair questie om is te quare etc. Mits welken
24. redenen voir by int expresse genoempt ende alles sgeens
25. des hy die spreect van meer sal moigen doceren ende by
26. brengen tsynre defensien hy hoept te gestaen ende quyt te
27. syn vander aenspraeken die daenlegger op hem ofte den
28. gheenen dair hy voir steet gedaen heeft hem voerts ter
29. possessien ten brieven conventien ende ter waerheit referende
30. ende die te leydende als recht is beheltelycken alteeren hem
31. die spreect syne raets ende syns rechts onrechte waerheyt
32. ofte hem noot zy te moigen scutten nyet noot synde diere
33. ledich te staen. Ende op welke aenspraeke byden voirscreve
34. Victoir gedaen op Arntden die Wever, Jan die Greve als
35. verstender der voirseyde Arnts oick geantwordt heeft met eenre
36. papiren cedulle als hier nae volght Her Scouthet ende
37. ghy Scepenen Jan die Greve dair toe mechticht

bladzijde 6

1. staet wael voere als dat nu onlanx leden alhier inden rechte
2. gecompareert is Victoir vander Moelen mechtich dair toe alsoe
3. hy seegde ende dede een aenspraeke op Arntden die Wever
4. laet ende wynne der hoeven Ten Broicke ... indie prochie
5. van Sonne innehoudende ten slote als dat die selve Arnt obligeert
6. ende sculdich soude syn inne de betalinge van enen erffchyns
7. van hondert hollantsche gulden metten achterstelle dair aff
8. ... den welken ... chyns voertyts Her Dirck die Roever
9. riddere uuyter voirgenoemde hoeven ende meer andere hoeven des selfs
10. Heren Dircx toebehoerende verypotizeert ende geloeft hadde gelyc
11. een bescreven aenspraeke dat breder innehelt ende hy die sprect
12. in synen recht des zy ombegrepen voerden welken Arntden hy
13. met recht verstender waert begerende alsoe tegen die voirscreven
14. aenspraecke daigs ende rechts die hem waert met vonnesse der
15. Heren ende met rechte ende gecomen is op huden. Soe
16. antwordt dair op die voirs. Jan verstendere ende oick verwerdere
17. negative aldus den aenleggere inden name dat hy ageert den
18. heysch int geheel ende allet ontkennende seggende hy die spreect
19. noch die geene, dair hy voir staet en hebben hem nyet geloeft
20. noch en syn hem oick nyet sculdich noch zy oft nyemont in
21. hueren name en bruycken noch en hantplichten egeen hoeve
22. noch onderpanden den aenleggere verbonden in enniger manieren
23. in deser tyt mer seegt den aenleggeren tonrecht ende mett
24. quaeder saken gemoneert in desen zynen pretensen heyssche
25. ende voirnemen ende dat mits den redenen int corte verclaert
26. inden iersten soe soegt hy die spreect wair te syne als dat die
27. hoeve Ten Broecke ... daer die aenleggere den heysch op
28. doet over 50, 60, ende 70, ja soe lange
29. dat nyemonden die contrarie en gedenct wilnere branden die
30. Rover soen wilneer Heren Jans die Rover wijlen Willems Brants
31. synen zoen voir Her Jannen die Rover sons des selve Willems
32. dair aff die voirseyde hoeve voirts gecomen is den convente
33. Onser Liever Vrouwen ende den 11.000 meechden tot Venloe
34. overmidts opdrachten van scepenen brieven nae heeft toebehoert
35. ende dair aff in gouder vredelycker possessien syn geweest
36. sonder vergeldinge des chyns daer questie om is oft dat
37. die selve possessoeren dair aff met rechte gemaent ofte geport

bladzijde 7

1. syn tot deser tyt toe in enniger manieren naegaende der welker
2. possessien ende oick den previlegien des lants van brabant hy
3. die spreect inden name dat hy ageert hoept te berustende sonder
4. vergeldinge dea chyns voirseyde in enniger manieren. Ten anderen
5. soe seegt hy die spreect wair te zyne dat nae dien ende nu
6. onlanx inden voirleden jaeren Henrick van Uden als meester
7. der fabrycken der kercken Sinte Jans ...
8. vier hoeven voirtyts toebehoerende Jonckhere Willemen van Ghent
9. met namen die hoeve Ter Asdonck, Ten Cuylen, die hoeve
10. Ten Eynde ende die hoeve Te Couwenbergen overmits gebrecs
11. wille van betalinge alsoe hy seyde des chyns dair questie
12. om is ende ten oirsuyme vanden selven hadde ten boecke
13. gebracht om die met enen coep van recht te slytende uuyten
14. welken vier hoeven den selven chyns altyt gewoenlycken is
15. geweest te betaelende ende oick dair voer goetgenoch syn. Ende
16. onder meere die voirseyde Henrick voir hem nemende mits dien die
17. hoeve daer questie om is nae innenhoude syns titels van vercryge
18. hem sende verypotezeert staende insgelecx hadde aengesproken
19. alhier inden rechte den voerseyde Arntden laet der voirseyde hoeven dair
20. hy voir staet begerende alsoe vanden selven des chyns daer
21. questie om is betalinge te hebbende dair aff hy die spreeckt
22. ten selven maelei insgelics verstendere waert inden rechte alsoe
23. dat nae aenspraecke verantwordende ende die wairheiden dair
24. op verhoert tfonnesse der heren scepenen gewesen heeft voir recht
25. als dat die voirseyde Henrick van Uden als kerckmeester ...
26. yerst ende
27. voir all de voirseyde vier hoeven ten schoensten souden doen
28. veylen omme die te vercoepende ten buerde. Ende soe verre die
29. voirseyde 4 hoeven nyet goet genoch en waeren voirden chyns
30. dair questie omme is alsdan voert soude moigen varen opte
31. ... hoeve Ten Broecke gelyck tfonness in substancie
32. alsoe hy die spreect in synen rechte des zy ombegrepen
33. dair toe hy die spreect hem des refereert nemende tselve
34. vonnesse tzynre baten. Ten Dorden soe seegt hy die spreect
35. waer te syne dat nae dien ende die voirseyde Henrick van Uden
36. als meester der fabrycken voirseyde naegaende den gewysden
37. die voirseyde vier hoeven geveilt mocht hebben dair op sittende
38. ten buerde ende een Willem van gerwen geheiten soen wilnere

bladzijde 8

1. Uden van Gerwen ende dandere op die voirseyde 4 hoeven geleegt
2. hadde ende oick nae dien vele daigen ende stonden tusschen die
3. fabryckmeesters der kercken voirseyde den erfgenamen wilnere jonckhere
4. Willems van Ghent ende Willemen van Gerwen ... ende meer
5. andere renthieren hebbende chynssen ende pachten uuyten gueden jonchere
6. Willems voirgenoemt ter uuytdrachten by tusschen spreken van goeden
7. mannen inden kercken sint Jans ... tusschen den voirscreven
8. fabryckmeesteren ter eenre ende den erfgenamen Jonckhere Willems
9. van Ghent ende Willem van Gerwen ter andere siden. Ende den renthieren
10. ten derden is geordineert ende geraempt geweest als dat die
11. voirseyde meesteren der fabrycken der voirseyde 4 hoeven gelyc voirseyt
12. is by hen opgewonnen houden bruycken toelen ende hanteren
13. souden enen termyne van vier jaeren durende. Ende in dien dair
14. die vier hoeven teynden die vier jaeren den chyns daer questie
15. om is ende die oude pachten daer voer met recht uuyt
16. gaende nyet uuyt en muchten brengen dat alsdan ende nyet
17. eere die fabryckmeesteren op die andere hoeven ende onderpanden
18. in hueren brieven begrepen souden moigen procederen ende voert
19. vaeren tot welcker ramingen ende convencien dair aff gemaict
20. hy die spreect hem des refereert dat claerlyker inhoudende nae
21. gaende der welker conventien dair aff alsoe voirseyde gemaict
22. die meesteren der fabrycken vöirseyde ofte yemont anders inden
23. name van hen die voirseyde 4 hoeven omtrent een jaer in
24. hueren gebruyck hebben gehadt ende is alsoe den termyn
25. vanden voergenoemde 4 jaeren alnoch ongeeyndt quare etc. Ten
26. Vierden soe seegt hy die spreect ende het is waer als dat nae
27. dien die heeren dekene ende capittele Sinte Peters van Oerschot
28. hadden opgewonnen ende met enen coep van recht gesleten
29. die hoeve Ten Bergelen ... inde prochie van Doerne ende dat
30. voir enen erffchyns van 30 ouder schilden hen tachter ende
31. onvergouwen staende die voirseyde fabryckmeesters die voirscreven
32. hoeve mits dien de selve vele beter was dan den selven
33. chyns van 30 auder scilden aen dat voirseyde capittele van Oerscot
34. onderstaen hebben alsoe dat die voirseyde meesteren der fabrycken
35. ter causen des chyns daer questie om is zy oft yemondt anders
36. in hueren name hebben in hueren gebruycke 5 hoeven die
37. welke voirs. 5 hoeven ongelycke ende vele beter syn dan
38. des chyns daer questie omme is quare etc. Ten Lesten

bladzijde 9

1. seegt hy die spreect ende presenteert den aenleggere oft synen constituende
2. als dat hy observeer ende nae will gaen des daer aff byden goeden
3. mannen geordineert ende gesloten is ende dair op die voirseyde fabryc-
4. meesters die voirseyde hoeven in handen hebben. In dien dan nae
5. inhoude der selver convencien die voirseyde 4 hoeven nyet genoch uuyt
6. en mochten brengen hy die spreect inden name dat hy ageert offereert
7. te onderhoudende ende metten werck te volbrengende dat yemont goeder
8. verduncken sal redelyc te syn mits welken redenen voer by int
9. express genumpt ende alles sgheens die hy die spreect van
10. meer sal moigen doceren ende bybrengen hem diende tsynre
11. defensien hy hoept quyt te syn vander aenspraecken die
12. daenleggere inden name dat hy ageert op hem ofte dair hy van
13. staet gedaen te hebbende hem voirts ten vonnesse conventien
14. ende ten waerheit referende ende die te leydende als recht is
15. beheltelycken alteenen hem die spreect syns raets ende rechten
16. onrechte waerheit ofs hem noot zy die te moigen scutten.
17. Ende alsoe die partyen op conde waerheit ende thoenissen
18. gededingt haddende dair zy metten vonnesse toe gewesen waeren
19. Soe heeft die voirseyde Victor by consent vander voerseyde weder-
20. partye zyn waerheydt geleydt op beyde die aenspraecken als
21. hier nae volgt. INDEN YERSTEN dede die voirseyde Victoir inden
22. recht lesen enen scepenen brieff vanden Bossche van procuratien
23. als hier nae volght Symon van Gheel ende Aelbert Keteleer
24. als meesters ... der fabrycken der kercken sint Jans
25. ... hebben geconstitueert, geset
26. ende geordineert ende mits desen tegenwordigen brieve constitueren
27. ... Victoren vander Moelen van Herentals, factor
28. ende procurator der selver fabrycken gevende ...
29. Victoeren volcomen macht ende sunderlinge bevele
30. die gueden der voirseyde fabrycken op te heffen ...
31. die te regeren ende quytancie dair aff te geven ende
32. ofs noot zy met allen rechten geestelycken ende weerlycken
33. die te vervolgen. Ende generalycken allet dair inne te doene
34. dat die voirseyde fabryckmeesters selver souden moigen doen oft

bladzijde 10

1. zy daer tegenwordich weeren ... met volcomen
2. macht enen oft meer procuratoir oft procuroeren in hieren
3. name te substitueren die de selve macht sullen hebben die
4. die voirseyde Victoir hier geconstitueerde procuroer heeft
5. geloevende die voirseyde Symon ende Aelbert op die
6. verbyntenisse van allen den gueden der voerseyde fabrycken
7. vast ende stede te houdene ende in hueren name onverbre-
8. kelycken te doen houdende. Soe wes by den voirseyde Victoeren
9. hueren procuroer synen substitute oft substituten hier inne
10. gedaen geprocureert ende voirtgekeert sal werden ende
11. hen ende elcken van hen van allen scaide, commer ende laste
12. die hen ofte ennigen van hen ten orsuyn van desen ennich
13. syns comen muchte in enniger manieren scadeloes te
14. houden ende te releveren hier inne voirsien dat die
15. voirseyde Victor syn substitute ofte substituten van hueren
16. ontfanck ende uuytgeven goede bewys ende rekeninge
17. doen sullen et reliqua dese voirseyde procuratie ten weder
18. seggen der voirseyde kerckmeesteren ende nyet langer durende
19. getuigen hebben hier over geweest scepenen in sHertogen
20. bossche Engbrecht van Uden ende Jan van Hedel. Gegeven
21. 21 november
22. 1493.
23. Item dat noch die voirseyde Victor inden recht lesen enen
24. scepenen brieff vanden Bossche vander principale rente
25. daer questie om is van welken brieve die voirseyde Victor
26. innegeleegt heeft een vidimus ende heeft den principalen
27. brieff nae hem genomen dair op Goessen. vanden
28. Hezeacker, Willem van Buchoven ende Jan Kanapert Janssen
29. voirseyde getuygt hebben dat zy den principalen brieff
30. gesien hebben ende tvidimus deen tegen den anderen
31. gecollationeert ende van worde te worde gelesen ende
32. accordeerden deen tegen den anderen welken brieff
33. vanden vidimus hier na volgt. Nos Johannes de
34. Arkel filius Petri, Engelebertus de Uden et Johannes de
35. Hedel, scabini in Buscoducis notum facimus universis

bladzijde 11

1. quod nos quasdam litteras scabinorum de Buscoducis ...
3. vidimus
4. ... tenorem qui sequitur ...
5. Dominus Theodericus Rover, miles leg. et her. vendidit Arnoldo
6. de Andel et Eustatio de Hedichusen ad opus fabrice ecclesie
7. beati Johannis ... a. et h.
8. c. 100 aureorum florenorum ... monete
9. comitis quondam Wilhelmi domini olim de Hollandie ...
12. ex octo mansis ad dictum dominum Theodericum venditorem spectandes
13. quorum unus dictus tguet Ten Broicke, secundus dictus tguet
14. Ten Cuylen in parochia de Rycxtel, tres mansi dictorum 8 ...
15. scilicet mansus dictus tguet Ten Caudenberch, mansus dictus tguet
16. Ten Eynde, mansus dictus tguet Ten Laer in in parochia de Aerle
17. sextus mansus ... dictus tguet Ter Asdonck
18. in parochia de Bakel, septimus nuncupatus tguet Ten Bergelen
19. in parochia de Doerne in pastoria de Vlierden atque octavus
20. mansus ... tguet Ten Broicke qui
21. fuerat domini quondam Johannis de Hoeschot, militis in parochia
22. de Zonne ... ex ex attinentijs dictorum 8 mansorum
23. singulis et universis ... necnon ex
24. molendino venti dicti venditoris ... in parochia de
25. Aerle at ex attinentijs et iuribus eiusdem molendini venti ...
26. universis ...

bladzijde 12

12. exceptis a. et
13. h.c. 32 £ ...
14. atque h.p. 25 modiorum siliginis
17. ... ante dicte
18. fabrice deponent omnino ...
26. Testes ... scabini in Buscoducis
27. Ghyselbertus de Vlochoven, Jacobus Loze, Jacobus Tyt,
28. Gyselbertus de Spina et Johannes filius Wolphardi.
29. Datum feria secunda post dominicam ... Invo-
30. cavit, Anno Domini millesimo tricentesimo nonagesimo
31. nono. ...
33. Datum autem visionis nostre ... decima
34. septima ... julij 14
35. 94. Jacop die Sluyter

bladzijde 13

1. ende Corstken van Voerendael tugen by hueren eeden eendrechtelyc
2. dat hen kennelyc is dat Claes vander Caudermazen daer tegen
3. dat dese waerheit dient bruyct ende hantplicht oft onlancx
4. leden gebruyct ende gehantplicht heeft hy selver oft andere
5. luyde in synen name ende van synre wegen een vanden
6. acht hoeven inden voergelesen brieven begrepen te wetende
7. die hoeve ... Ten Cleynen Laer ... in die parochie
8. ... Aerle. Arnt Mathys Houtlocx ende Lenart Verkeman
9. tuigen by hueren eden ... dat hen kennelyc is
10. dat Arnt die Wever dair tegen dat dese waerheit dient
11. bruyct ende hantplicht oft onlanx leden gebruyct ende gehant-
12. plicht heeft hy selver oft andere luyde in zyner name ...
13. een vanden 8 hoeven ende onderpanden
14. vanden voirs. chyns inden voirgelesen brieven begrepen te
15. wetene die hoeve ... Ten Broicke ... in die
16. prochie van Zonne Symon van Geel, Symon Volkaerts
17. tuigen by hoeren eden dat hen kennelic is dat den chyns
18. vanden 100 hollants gulden ... gehaven
19. ende geboert ende goede duechdelycke possessie dair aff is
20. geweest. Jan Vuchts tuigt by zynen eede accorderende met
21. Symon ende Symon voirseyde want hy dair by ende aen is geweest
22. by tyden Andries die Lu ende Wouter Vuchts als kerckmeesters
23. dat zy den voers. chyns gehaven ende geboert hebben om
24. dat den voers. Victoeren te batteren ende met recht te wederspreken
25. die ongefundeerde antworden der verwerderen. Ende in
26. sterckenisse van synen recht dede hy lesen inden recht een
27. papiren cedulle van eenre replyken als hier nae volgt
28. Om voir U eerbaeren ... Heeren te repliceren
29. ende met goeden rechte ende redenen te wederleggen ende te
30. nyet te doene dat ongefundeerde antwordende Jans die
31. Greve als vorstender Arnts die Wever den Laer oft wynne
32. van eenre hoeven ... Ten Broick ende op tverantwördende
33. Jans van Vlierden als voirstender van Claessen vander Caldermasen

bladzijde 14

1. vander hoeven ... Ten Cleynen Laer proponeert ende
2. stelt voirt in recht Victoir vander Moelen gemechticht vanden
3. fabryckmeesteren sint Jans ...
4. in manieren van replycken van articulen tot articule gelyc hier
5. nae int cort verclaert is. Inden yersten ende opten yersten
6. artikel svoirseyde verwerderen aldus begynnende Inden iersten
7. soe seggen zy die spreken etc. Ende soet schynt souden voir
8. hen pynen te nemen als dat die bruyckers vander hoeven
9. daer daenleggere synen heysch op doet ongemolesteert weeren
10. geweest een wyle tyts ende daeromme souden meynen
11. metten recht te ontgaen. Seegt daer op die voirseyde Victoir
12. als dat die hoeve Ten Broicke ... ende die hoeve
13. Ten Cleynen Laer syn 2 vanden principalen onderpanden
13. des chyns daer questie om is. Seegt voirts dat den groten
14. noot der voirseyde fabryckmeesters dair toe geport heeft
15. dat sy aldus moeten volgen op die bruyckeren van allen/
16. hueren onderpanden ten eynde dat zy huer onderpanden
17. ten lesten souden moigen versaemenen om der fabrycken
18. hueren chyns te behalden gelyc dat hier nae corts
19. volgende claerlycker sal blycken. Item ten anderen ende opten
20. tweesten articel der verwerderen dair inne die voirscreven
21. verwerderen seggen dat onlanx leden Henrick van Uden
22. als meester der fabrycken voirseyde 4 hoeven voirtyts
23. toebehoerende Joncker Willemen van Ghent opgewonnen ende
24. met recht vercoft ende gespleten hedde etc. ende dat die
25. voirseyde Henrick van Uden voerts gevaeren weer ende met
26. recht geprocedeert opte voirseyde hoeven Ten Broicke ende Ten
27. Cleynen Laer ende dat die heeren die scepenen ten tyde
28. wesende hedden gewesen voir recht dat die selve
29. Henrick die voirseyde 4 hoeven yerst ende voir all
30. ten hoechsten soude soen veylen ...
31. ten boerde etcetera. Dair op seegt die voirseyde procureur datum
32. daer op oepenbaerlycken ten boerde heeft geseten ende

bladzijde 15

1. die voirseyde 4 hoeven ten hoochsten vercocht ...
2. Ende alsoe en hebben die voerseyde 4 hoeven egeens
3. syns moigen uuytbrengen tgebreck vanden achterstellen
4. ende die costen van recht gelyc dat inden vonnisboeck
5. ende vonnisbrieven ende ineenen contract ende vorwairden
6. dair op gemaict volcomelycker is begrepen dair hy hem
7. toe refereert. Item ten dorden ende opten derden artikell
8. des voirseyde Jans die Greve ruerende vande conventien die
9. voirtyts gemaict soude syn geweest inder prochien kercken
10. sint Jans ... tusschen den voirseyde fabryckmeesters
11. ter eenre den erffgenamen Joncker Willems van Gent
12. ter andere ende den renthieren alder pachten ende chynsen
13. dair uuyt hebbende ter dorder siden etc. dair op seegt die
14. voirseyde procureur dat hy wael will geloeven dat vortyts
15. opten achsten dach der maent van aprille svridaigs nae
16. Paesschen anno Domini etcetera 96 een convencie
17. gemaict es geweest aengaende den voirseyde 4 hoeven
18. int bywesen meesters Arnts van Weilhuysen, Gerits van
19. Gerwen ende meer andere ter eenre, meesteren Ghysbrechten
20. die Bye, deken, heeren Goyart vanden Velde, heren Jordanen
21. Monix ende meer andere canonicken inden name vanden
22. capittele, Symon van Gheele, Henricken van Uden ende Aelbert
23. Ketelere, kerckmeesters, brueder Geritden van Groeffrode, pater
24. van sinte Geertruden, die wedue Corstiaenen vanden Meeracker
25. ende meer andere personen ter andere etcetera welke conventie
26. egeenssyns en accordeert mitten voirseyde derde articule
27. mair is wair dat ter selver tyt een sloet bevorwaert
28. es geweest dat die voirseyde kerckmeesters souden die
29. voirseyde 4 hoeven doen repareren ende op maken ende
30. stellen in refectien gelyc dat zy gedaen hebben tot
31. hueren groeten costen ende sonder sekeren alde pechteners
32. alder van daet wesende dan die voirseyde fabrycke van doen
33. voertaenen betaelen jairlycx hen pachten ende chynssen ende

bladzijde 16

1. den achterstelle vanden alden pachten ende chynssen die
2. souden blyven staen in staet den tyt vanden voirseyde 4
3. jaeren durende sonder den fabryckmeesteren oft bruyckeren
4. vanden 4 hoeven ... daer aff te molesteren gelyck dat
5. in eenre papiren cedulle gescreven metter hant Jans die
6. Greve volcomelycker is begrepen. Ende alsoe es waer dat
7. die voirseyde alde pachten ende chynsen jaerlys beloepen
8. behalve die grontchynsen omtrent 53 alde
9. schilden en 37 mudden roggen
10. diemen daer uyt jaerlycs moet gelden. Ende all eest
11. alsoe dat die fabryckmeesters die ... hoeven
12. tot hueren groten costen hebben gestelt in refectien
13. ende reparatien zoe en hebben nochtans die voirseyde
14. vier hoeven int eerste jaer nyet meer mogen gelden
15. noch uytbrengen dan 99 Ryns gulden
16. eens. Ende die andere naevolgende 3 jaeren die syn
17. verpacht jaerlix voir die voirseyde 99
18. gulden en 42 mudden roggen Ende
19. hier omme soe heeft den groeten noet der kerckmeesteren
20. dair toe gedrongen dat zy voirts procederen gelyck
21. dat zy begonnen hebben gelyc dat leste vonness uuyt
22. welcx crachten dese voirseyde 4 hoeven ende alle andere
23. erven metten recht van deser stadt vercoft ende
24. gesleten worden ende besundere in enen artikell
25. aldus begynnende loept dair over men sal wederkeren
26. ende ontbreect daer aen men sal voerts manen
27. ende all met goeder orconden. Item ten vierden ende
28. opden vierden artikel svoirseyde verantwordende daer inne
29. dat sy rueren van dat die heeren deken ende capittele Sinte-
30. Peters tot Oirscot die hoeve Ten Bergelen opgewonnen
31. ende met enen coep van recht gesleten hedden die vele
32. betere were dan tgebreeck vander opwynningen ende

bladzijde 17

1. ende voirts totter voirseyde fabrycken gecomen etc. Seegt dair
2. op die voirseyde procureur ende het is wair dat op dien artikel
3. nyet en steet te letten ende en mach de verwerderen oick nyet
4. dienen noch helpen tot huere defenssien want waer is
5. ende men inder waerheit sal doen blycken dat nae dien
6. die heeren dekenen ende capittele Sinte Peters tot Oerscot die
7. voirseyde hoeve Ten Bergelen mits gebreecke wille van betalinghe
8. eens erfchyns van 30 alder schilden metten recht van
9. deser stat opgewonnen ende by enen coep van recht gesleten
10. hadden. Ende als den coep van recht bejaert ende bedaigt
11. is geweest. Soe hebben zy naevolgende der ordinancie by
12. deser gueder stadt daer op gemaict die voirseyde hoeve
13. oepenbaerlycken doen veylen alhiere voir den raethuyse ende
14. ter plaetsen dair die hoeve gelegen is. Ende men
15. heeft die selve hoeve oepenbaerlyc ten buerde vercoft
16. ten hoochsten datmen heeft gecomen oft gemoegen
17. met hoigen ende met slaigen. Ende alsoe heeft een
18. genoempt Dan el Melis Mauwarts zoen den coep ten
19. buerde gecregen te wetende het supercrescent vanden
20. selver hoeven voir 302 ryns gulden
22. ... ende
23. alsoe es wair sat over een wyltyts dair nae die
24. voirseyde Danel Melis Nauwarts soen is gestaen voir
25. die heeren scepenen deser stadt ende heeft die voirseyde
26. hoeve Ten Bergelen ... voirts opgedraegen
27. ... Symonnen van Gheel ende Aelbert
28. Keteler tot behoeff der voirseyde fabrycken waer by
29. als voirseyde staet zoe en steet dair op nyet te letten
30. gemerct dat den oepenbaerlyc is gesciet in eenre
31. herbergen ende heeft te hoechsel gestaen enen yegelycken

bladzijde 18

1. enen nae ende als die voirseyde Danel die veste dair aff
2. voir scepenen ontfangen hadde heeft zynen vryen wille
3. dair mede moegen doen ende die hoeve heeft hy moigen
4. vercoepen dien hem beliefden. Ende hebben die kerck
5. meesters dair voer moeten betaelen die somme van 302
6. ryns gulden gelyc dat inden princi-
7. palen brieven ende schultbrieven claerlycker steet begrepen
8. dair hy hem toe refereert. Item ten vyften aengaende
9. der presentacien daer die verwerdere oft ennige van
10. hen aff rueren int eynde van huere verantwordende als
11. dat zy presenteren die voirseyde conventie inne Sint-Jans-
12. kercke gemaict te onderhoudende etcetera. Seegt dair op
13. die voirseyde procureur dat die voirseyde conventie mits desen
14. heysch ende procedueren nyet en wordt geinfringeert
15. mer vele te meer geconfirmeert gelyc dat voer inden
16. dorden artikel van desen ende oick inder principaelder
17. cedullen claerlycker wordt begrepen dair hy hem toe
18. oick refereert mits welken redenen die verwerderen in
19. hueren verantwordende genoch sullen syn gebatteert
20. mits declaratien vanden brieven scryften ende levender
21. waerheit die daenleggere volcomelycken sal doceren
22. ende bybrengen tempore suo aenroepende uwer goeder
23. thuren heren officien ende allen beneficien van recht
24. Opt punt gedraegen aen die heeren vanden raide
25. dat naeden rechten ende den goeden ouden costumen
26. ... van deser stadt altyt voer recht
27. gecostumeert ... is geweest ende alnoch
28. huyden des daigs voir recht geploigen wordt
29. dat te wetene dat die proprietarissen vanden pachten
30. ende chynsen jaerlix vergeldende hebbende uuyt 3
31. 4, 5 off meer onderpanden als hen gebreeck van
32. betalingen geboert dat zy alsdan moigen porten

bladzijde 19

1. die bruyckeren vanden enen onderpande oft vanden tween oft
2. drien oft meer oft van allen hueren onderpanden soe hen dat
3. belieft ende zoe vele meer dat all weert alsoe dat ennige
4. vanden onderpanden 10, 12, 20, 40 ofte
5. 50 jaeren nyet gemolesteert en weeren geweest noch
6. egeen betalinge gedaen en hedden mits dien dat andere
7. bruyckeren van een deel der selver onderpanden die betalinge
8. altyt gecontinueert hadden soe en soude nochtans den
9. aenleggere dat egeen achterdeel noch preiudys syn in zynen
10. recht met zoude die leste bruycker vanden onderpanden die
11. alsoe ongemolesteert weeren geweest alsoe wel moeten aen
12. leggen ende betaelen den pacht oft chyns als die andere
13. bruyckers die die betalinge gecontinueert hadden Symon
14. van Gheele, Jan Pynappel, Jan van Vladeracken, Henrick van
15. Uden, Jan van Vucht ende meester Raes Raessen, raetsheren
16. deser stadt hebben getuigt dat zy elck in hueren tyden dat
17. alsoe hebben weten useren gelyc die voirseyde aendracht daer
18. aff helt behoudelycken dat die proprietarissen van ennigen
19. pachten oft chynsen met eenre betalingen te vreden moeten
20. wesen. Om ten voirseyde Victor te batteren den tweesten artikel
21. der verwerder verantwordende die voirseyde Victor heeft inne
22. geleegt tvonnesboeck der heren ende deser stat de data 29
23. marcij ... post Iudica 14
24. 92 dair inne gescreven
25. steet een contract aldus begynnende Reynerus Janssen tamquam
26. potens fuit adiusticiatus ad octo mansos qui ad dominum Theode-
27. ricum Rover, militem, spectabant etc. Ende eyndende datum feria
28. secunda post dominicam ... Invocavit A.D..
29. 1399 dair onder by gescreven staet
30. Et vendentur dumtaxat mansus dictus Ter Asdonck in Bakel
31. mansus Ten Cuylen in Rycxstel, mansus Ten Caudenberch in Aerle
32. ... necnon mansus Ten Eynde etiam in Aerle ... van
33. welken 4 hoeven Henrick van Uden als rectoir der fabryken

bladzijde 20

1. Synt-Jans voirseyde den coep gehadt heeft voer 300
2. hollants gulden ende die costen van recht ende by
3. welke contract boven noch gescreven staet fabrica est
4. in defectu de arrestadijs decem annorum et hec ad relationim
5. magistrorum fabrice nunc existentes. Daer inne men claerlyc
6. sal bevynden dat die 4 hoeven inden vonnesboecke
7. begrepen nyet goetgenoch en syn geweest noch alnoch
8. nyet goetgenoch en syn voer den achterstelle et onera.
9. Ende dat zy oick nyet en moegen uuytbrengen die
10. betalinge vanden renten boven die lasten vanden anderen
11. pachten ende renten dair uytgaende. Opt punt gedragen
12. aen die heren vanden Raide die voirtyts inden jaer van
13. 80 of 81 een ordinancie by den heren
14. ende by deser goeder stadt in hueren drien leeden versament
15. synde gemaict is geweest opt tstuck vanden erven
16. die niet recht vercocht ende gesleten wordden mits
17. gebreeck van betalingen van renten oft pachten datmen
18. nae dien den coop van recht dair aff bejaert ende bedaicht
19. weer men die selve erven alnoch oepenbaerlyc soude
20. veylen ende sitten dair op ten boerde ende vercoepen die
21. ten hoechsten. Ende in dien dat daer yet overden dat
22. soude comen tot proffyt vanden renthiers oft pechteners
23. die van jongeren daet weeren op datter ennige weeren ende
24. off des nyet en weere soe soude dat comen ten proffyt
25. vanden proprietaris vanden gronde. Tuigen die voirscreven
26. raetsheren hen des geheel ende all referende totter ordinancie
27. daer aff gemaict zynde die voirseyde Victor leegt dair
28. op inne die voirseyde ordinancie. Die voirscreven Victor
29. dede noch inden recht lesen een papiren ceduelle als
30. hier nae volgt. ... Soe
31. will Henrick van Uden als meester der fabrycken van Sint-
32. Jans ... vercoepen 4
33. hoeven met haeren rechten ende toebehoerten tsamen oft
34. elck hoeve besundere te wetene die een genoempt die

bladzijde 21

1. hoeve Ten Cuylen ... in die parochie van Rycxtel dander
2. ... Ten Caudenberge in Aerle, die derde ... Ten
3. Eynde oick in Aerle ende die vierde ... Ter Asdonck
4. in Bakel ... welken 4 hoeven toe plaegen te behoeren
5. wylen Joncker Willemen van Ghent, ... ende nu
6. byden voirseyde Henricken van Uden inden name als boven met
7. den rechten deser stat opgewonnen ende gesleten nae inhout
8. den vonnesbrieve dair aff wesende mits gebreeck van
9. betalinge van 100 gouwen holl. gulden ...
10. tafter staende van 12 jaeren ende meer
11. beloopende tsamen 1222 gauwen
12. hollants gulden ende 4 stuvers ... ende die
13. costen van recht dair aff die twee jaeren vanden 12
14. voers. jaeren syn verscoenen synt ende bynnen den tyde dat
15. die voirseyde Henrick van Uden inden name als boven die
16. voirseyde 4 hoeven te boeck heeft geset ende met enen
17. coep van recht gesleten hadde. Inden iersten soe will die
18. voirseyde Henrick van Uden inden name als boven die voirseyde
19. 4 hoeven vesten met den voirseyde vonnesbrieff ende
20. geloeven commer van synre ende der voirseyde fabrycke
21. wegen aff te doen. Item die coeper vanden voirseyde 4
22. hoeven sal sculdich zyn te betalen allen die grontchynsen
23. met hueren afterstellen diemen dair uuyt jaerlix geldende
24. is ende die en sullen inden coep den coeper nyet corten
25. noch oick egeenen afslach doen. Item den voorseyde 4
26. hoeven sullen blyven geypothezeert gehauden ende verbonden
27. ende mede onderpanden syn ende blyven vanden voirseyde
28. 100 gauwen holl. gulden ende van allen anderen
29. renten, chynsen ende pachten die alder van daet syn dan
30. die voirseyde 100 gouwen holl. gulden daer zy mede
31. te boeck syn geset ende met den rechte gesleten die men
32. met recht dair op sal moigen wynnen sonder den coeper

bladzijde 22

1. ennigen afslach dair af te doen ofte yet daer af te corten
2. Item die beternissen vanden voirseyde 4 hoeven wil die
3. voirseyde Henrick van Uden vercoepen met ryns guldenen ...
12. Item die penningen comende vander beternisse ende coepe
13. vanden voirseyde fabrycke in scepenen brieven vanden
14. bossche tot drien termynen. Te wetenen deen dorden deel
15. tot Korsmisse anno 95 naestcomende
16. sonder chyns. Dander dordendeel tot Corsmisse anno
17. 96 met den chyns. Ende dat dorde ende
18. tleste dorde gedeelt tot Korsmis anno 97
19. oick met den chyns ende met penningen ende munten
20. boven genoempt. Item op elke vanden voirseyde 4
21. hoeven sal staen tot wyncoep 3 gelycke ryns gulden
22. die die voirseyde Henrick van Uden sal moegen bekeren
23. tot synere belieftte ende en sullen den coeper nyett
24. corten. Item elken slach diemen hier op slaen sall
25. nae dien den palmslach sall zyn gegeven sallen wesen
26. 2 gelycke gulden halff voir den coeper ende
27. halff voir den vercoeper als van dien gewoenlyc is.
28. Item of yemant daer op leegde ofte sloech nae dien
29. den palmslach ofte coep gegeven waer daer aen
30. den voirseyde Henricken van Uden nyet en genuechden
31. soe sal die selve Henrick van Uden inden naem
32. boven des hem moigen halden aen synen vorsten

bladzijde 23

1. coepman ofte sleger anderen dorden ofte vierden ende een yegelyck
2. voir tgeene dat hy dair voir geboerden heeft. Item thoechsel
3. vanden voirseyde 4 hoeven sal uuytgaen nu en dynsdaighe naest
4. comende omtrent 2 uren nae der noenen hier Inden Gulden
5. Leeuwe inden Bossche mit eenre bornender kerssen. Ende oft
6. yemont beliefde bynnen desen middelen tyt te hoigen oft te
7. slaen dat hy dat sal moigen doen aen handen Henrix van Uden
8. voirseyde ende nyemonts anders ende als thoechsel uuyt sal zyn
9. gaen, zoe sal die voirseyde Henrick van Uden inden name als
10. boven den coeper vesten alsoe voirseyt is ende alsdan soe sal
11. die coeper vanden voirseyde 4 hoeven schuldich syn aen te leggen
12. ende te betalen slaigen ende wincoep ende geloeften doen
13. met goeden boirgen der voirseyde fabriken vanden penningen daer
14. voir den coep gebleven is. In manieren ende als voere gespe-
15. cificeert is. Item boven die 300 hollants gulden
16. dair Henrick van Uden den coep inden rechte voir hadde heeft
17. Willem Pyckevet den palmslach voir 175
18. Ryns gulden ... ende heeft
19. die selve Willem Pyckevet dair op geslaigen 25
20. slaige halff ende halff als voirseyt is. Dit is geschiet Inden Gulden
21. Leeuwe ... In presentien Jans van Vladeracken, Jans Pynappel
22. ende meester Raess Raessen, scepenen Symons van Gheel ende Jans van
23. Vucht, raetsheeren der ... stadt vanden Bossche, Aelbrechts
24. Keteler, Willems van Os, Wouters van Middegael, Aelbrechts van
25. Beerse, Jans Pels, Jans die Greve, Peters Sluyters ende Dirck Pels
26. op 28 aprille
29. 1495 aldus onder gescreven testes ut
30. supra et eodem tempore Vladeracken, Pynappel, Raessen ende onder welke
31. cedulle voirseyde noch gescreven steet als hier nae volgt. Item zoe
32. wes penningen comende van slaegen oft anderssins boven die
33. costen van rechte ende den wincoep sullen wesen in affslaige
34. vanden penningen die de kercke voirseyde tachter is. Testes qui
35. supra ende getekent Raessen. Item op welke voirseyde cedulle boven noch

bladzijde 24

1. gescreven steet als hier nae volgt. Alsoe Henrick van Uden
2. kerckmeestere boven genoempt huyden ... alhiere Inden
3. Gulden Leeuwe geseten heeft om te verwachten thoechsel
4. vanden 4 hoeven boven genoempt daer aff Willem Pycke-
5. vet ... den palmslach hadde voir 175
6. ryns gulden ende hadden dair op geslaigen
7. die selve 25 slaegen. Ende want daer nye
8. mont en quam die daer meer voer geboeden oft op gesla-
9. gen heeft. Soe is Willem Pyckevet voirgenoempt bleven
10. berustende in synen coep voirseyde. Ende is den selven Willemen
11. gebleven byden uuytgange vander bornender kerssen
12. Dit is geschiet Inden Gulden
13. Leeuwe ... 5 meye
14. 1495 ...
15. in presentien Jans van Vlader-
16. acken, Jans Pynappel ende meester Raess Raessen, scepenen
17. Symons van Gheel, Jans Kanaperts Janssoen ende Jans van
18. Os, raetsheren, heeren Nataels Robilliaert heren Arnts die Crom,
19. heren Jans Robilliaert, canonicken der kercken van sinte Peters
20. tot Oerscot, heren Ghysberts van Scynle, Martens Vleminx,
21. Aelbrechts Ketelere, Jans die Greve etcetera. Testes Vladeracken
22. ... Pynappel, Raessen, Jan Pynappel, Jan van Vladeracken
23. ende meester Haess Raessen, scepenen in hueren tyt, tuigen dat
24. zy dair by ende aen syn geweest aldair Henrick van
25. Uden ten buerde geseten heeft Inden Gulden Leeuwe omme
26. die voerseyde 4 hoeven te vercoepen ende dat zy aldair
27. vercoft zyn nae inhoudt vander selver cedullen Jan Vuchts
28. ende Willem van Os tuigen, acoorderen metten getuigen
29. voirseyde want zy ter selver tyt dair by syn geweest Jan
30. Pynappel, Jan van Vladeracken ende meester Raess Raessen
31. tuigen dat zy dair oick by syn geweest als scepenen
32. daer thoechsel vanden voirseyde 4 hoeven uuytgegaen is
33. nae innehoudt vander selver cedullen. Ende dat Willem

bladzijde 25

1. van Gerwen met heren Willem van Dommelen aldair gecomen syn
2. ende woude wat doen slaen oft leggen mer en waert nyet
3. geaccepteert dair die voirseyde Willem een instrument aff begeerde
4. dair zy hen toe refereren om den voirseyde Victoir realyc ende
5. met feyt te bewyzen ende te vercleeren hoe vele ende hoe grot
6. dat die pachten ende renten gaende uyten ... 4 hoeven
7. van ouderen daet dan die fabryck hen jaerlix extenderen. Ende
8. te bewysen hoe vele die proffyten vanden selven 4 hoeven
9. oick moigen uuytbrengen ende gedraegen. Ende hoe vele costen
10. zy daer aen hebben moeten leggen om die ... 4 hoeven
11. wederomme te stellen in refectien. Symon van Gheel, Henrick
12. van Uden ende Aelbert Ketelere, kerckmeesteren tuygen dat hen kenlyc
13. is dat die fabryck uuyten ... 4 hoeven als vanden anderen
14. pachten ende chynsen jaerlix moet gelden verstenden personen drie
15. ende 50 aude scilde en 37 mudden roggen. Tugen
16. noch ... Symon, Henrick ende Aelbert dat die reparatie vanden
17. ... 4 hoeven gecost heeft over 170 ryns
18. gulden. Opt punt gedraegen aen die heren vanden Raide datmen
19. alhiere inden recht jaerlyx useert ende hanteert 3 jaergedinge
20. te wetene deen nae Korsmisse, dat andere corts naeden hooch-
21. tyde van Paesschen ende dat dorde corts naeden hoochteyt van
22. Sint Jan Baptisten. Ende tot elken maele soe wysen die scepenen
23. by manissen vanden onderschouthet een leste vonnesse uuyt crachten
24. van welken vonnesse die erven met recht vercocht ende gesleten
25. wordden. Ende dat inden selven vonnesse merkelyc steet begrepen
26. datmen die erven sal vercoepen ten schoensten loept daer
27. over men sal wederkeren ontbreect daer aen men sal voert-
28. manen ende all met goeder orconden. Symon van Gheel, Jan
29. Pynappel, Jan van Vladeracken, Henrick van Uden, Jan Vuchts
30. ende meester Raess Raessen, raetsheeren, tuigen dattet alsoe is gelyc
31. die voirseyde aendracht innehielt. Die voirseyde Victoir leegt dair
32. op Inne ende begeert gemerct te hebbende die groete lasten vanden
33. ouden renten voir uuyten voirseyde 4 hoeven gaende ende die

bladzijde 26

1. cleyne proffyten vanden ... 4 hoeven comende. Ende den
2. groeten cost vander reparatien diemen daer aen heeft
3. moeten leggen waer by lichtelyc is te gevuelen
4. dat die voirseyde fabrycke egeenssins en heeft comen
5. gecomen noch oick en soude moigen comen tot volder
6. betalingen vanden chyns der 100 gouwen hollants
7. gulden. Ende alsoe heeft den groeten noot der fabrycken
8. daer toe gedwongen dat hy aldus voerts moet proce-
9. deren op syn andere onderpanden om te comen tot
10. volder betalingen vanden voirseyde chyns ende syn onder-
11. panden te versamenden. Om den voirseyde Victoren te batteren
12. den vierden artikel des verwerders verantwordende die
13. voirseyde Victoir leegt dair op inne dat die hoeve ...
14. Ten Bergelen met recht vercoft ... is
15. geweest by den capittele van Sint-Peters tot Oerschot
16. mits gebreeck van betalingen eens jaerlix ...
17. chyns van 30 auder schilden. Ende oick dat nae
18. dien den coep van recht bejaert ... is geweest
19. een genoempt Danel Melis Nauwaerts soen den coep
20. ten boerde heeft gecregen. Symon van Gheel ende
21. Aelbrecht Keteler tuigen dat hen kennelyc is dat nae
22. dien den coep van recht vander hoeven genoempt Ten
23. Bergelen bejaert ... is geweest men heeft
24. dair op oepenbaerlycken ten boerde geseten Inden Gulden
25. Leeuwe ...
26. ende heeft die hoeve ten schoensten
27. vercoft met hoigen ende met slaegen. Ende dat Danel
28. Melis Nauwaerts soen voir die beternesse vanden voirseyde
29. boedt 302 ryns gulden ...
30. Ende mits dien dat
31. daer nyemont meer vore geven en woude. Soe is die
32. voirseyde Danel aenden coep gebleven ...

bladzijde 27

1. die voirseyde Victor leegt inne dat die vorseyde Danel over een
2. wyle tyts dair nae Symon van Gheel ende Aelbrecht Keteler als
3. fabryckmeesters die voirseydë hoeve voirts opgedraegen heeft
4. Jan Pynappel, Jan van Vladeracken ende meester Raess Raessen als
5. scepenen in huere tyt tuigen dat hen kennelyc is dat nae dien
6. den coep van recht vander ... hoeven Ten Bergelen ...
7. bejaert ... was, die procureur vanden capittele van Oirscot
8. inder herbergen vanden Gulden Leeu geseten heeft ende heeft die
9. hoeve ... Ten Bergelen ten hoochsten vercoft enen die
10. laet was vander hoeven Te Kemenaden ende dat naee innehout
11. der vorwairden dair af ten buerde verscheert dair zy hen toe
12. refereren ende leegt dair op noch voerts inne dat die fabryck-
13. meesters voir die beternesse vander voirseyde hoeven die Danel
14. Melis Nauwarts soen dair voer geloeft hadde betaelt hebben
15. 302 ryns gulden. Symon van Gheel,
16. Henrick van Uden ende Aelbrecht Keteler, kerckmeesteren, tuigen
17. dat zy die penningen den capittele van Oerscot betaelt hebben.
18. Ende dat zy alsoe inden name vander voirseyde kercken proprietaris
19. vander ... hoeven Ten Bergelen syn geworden. Ende tuigen
20. voerts dat waer is dat die voirseyde Danel Melis Nauwaertssoen
21. is die laet geweest vander voirscreven Te Kemenaden. Item opt
22. dwederspreken ende te batteren den lesten artikel vanden
23. verweerderen verantwordende. Ende opt tstuck vander presentatien
24. die zy oft ennich van hen voir hen souden pynen te nemen
25. als vander conventien die in Sint-Jans kercke gemaict weere
26. is voer genoch vercleert dat die voirseyde conventie mits deser
27. procedueren nyet en wordt geinfringeert mer vele te meer
28. geaffirmeert ende geratificeert ende gelyc voere genoch steet
29. vercleert heeft den groeten noot der fabrycken daer toe geport
30. dat sy dese procedueren hebben begonnen ende en sall daer om
31. den verweerdere nyet moigen helpen die evasie die zy voir

bladzijde 28

1. hen pynen te nemen mer sullen sculdich syn aen te leggen ende
2. te betalen den voirseyde chyns metten voirseyde achterstelle. Claes Pels
3. diemen deser stat tuigt by synen eede dat hem kennelyck is
4. dat nae dien den coep van recht vanden voirseyde hoeven bejaert is
5. ... geweest hy die voirseyde hoeven oepenbaerlycken met
6. enen sonnendaigs geboede ter poyen aff heeft geveilt omme
7. daer op te sittende inder ... Gulden Leeuwe om
8. aldair ten hoochsten byden voirscreven Henricken van Uden te
9. vercoepen. Ende alsoe die voirseyde partyen op scutwaerheit
10. ende reprorssen gededingt hadden dair zy metten vonnesse
11. toe gewesen waeren. Soe heeft ... Victoir syn scut
12. waerheit geleit als hier nae volgt. Opt punt gedraegen
13. aen die heeren die scepenen dat alhier daigelix in recht wordt
14. gecostumeert ende geploigen. Soe wanneer ennige pechteneren
15. oft renthiers hebben pachten ende renten van welken pachten
16. oft renten dat zy hebben 3, 4, 5 oft meer principael
17. onderpanden ende mits dien dat zy besorgt syn dat hen
18. onderpanden souden moegen verdoelen ende buyten kennesse
19. comen datmen daer omme alsoe allen die onderpanden met
20. recht pleech te porren ten eynde dat die pechteners ende
21. renthiers hen onderpanden souden moegen versamende ende
22. nyet versteken te wordden van ennigen der selver onderpanden.
23. Tuigen die heren die scepenen dat zy hen kennesse dair aff
24. den vonnesse te baten zullen brengen tempore suo Opt
25. bestaen vander productien die meester Arnt van Weilhusen,
26. Heer Willem van Dommelen, Henrick van Weilhusen ende Jan
27. Pynenborch, die voir die voirseyde werwerderen getuigt moigen
28. hebben in die principael waerheit dan dat Willem
29. van Gerwen 25 ryns gulden voir die voirscreven
30. 4 hoeven meer geboeden hadde dan zy gegouwen hadden
31. doen zy met recht vercoft worden. Symon van Gheele
31. Henrick van Uden ende Aelbert Ketelere tuigen by hueren eede

bladzijde 29

1. dat hen kennelyc is dat nae dien hy Henrick van Uden
2. was gecomen totten coep van recht vanden ... 4
3. hoeven ende nae dien dat den coep van recht bejaert
4. ... was men die ... 4 hoeven hadden doen
5. veilen ...
6. ende die selver Henrick van Uden satt daer op
7. ten boerde Inden Gulden Leeuwe ter woenstadt Jans Poynens-
8. borch ende dat opten selven coepdach daer nyemont en
9. was gecomen die daer halder oft penninck meer voer geven
10. woude dan daer die selve 4 hoeven met recht voere
11. vercoft waeren. Ende alsoe inder voerwaerden vanden voirscreven
12. 4 hoeven verscheert was dat dat hoechsel viertien daige
13. oepen soude staen ende den coepdach voirseyde mits dien
14. dat daer nyemont meer voer geboeden en hadde te nyeute
15. ginck. Soe is nochtans die voirseyde Henrick van Uden
16. oever vierthien daege daer nae gecomen inder selver herbergen
17. ende heeft aldair geseegt dat hy die ... 4 hoeven
18. noch eens soude doen veilen ...
23. Soe is nochtans Willem van Gerwen gecomen ten
24. selven daige ende boet 25 ryns gulden
25. meer voir die voirseyde hoeven dan daer voer zy int recht
26. vercoft waeren dwelck Henrick van Uden nyet accepteren
27. en woude mits den redenen voirseyde sonder dat daer yerst
28. oft nae ten selven daige ennige voerwaerden versceert
29. oft gelesen waeren noch parck gemaict oft kerstken
30. ontsteken ende stondt op ende ghinck stryken ende

bladzijde 30

1. daer nae heeft ... Henrick van Uden die ...
2. 4 hoeven op een nyeuwe oepenbaerlycken doen veilen
3. om daer op te sitten inder selver herbergen ...
4. Ende dat Willem Pyckevet ten
5. selven daige voir die voirseyde 4 hoeven meer boet te wetende
6. meer dan 300 Ryns gulden daer voer hy den
7. coep hielt nae innehoudt der cedullen ende voerwaerden
8. voer inde principael waerheit geexhibeert ...
9. opt bestaen van Adam die Lu ende Claes Roefs die voir
10. die voirseyde verwerderen getuigt hebben. Symon van Gheel
11. Henrick van Uden ende Aelbert Keteler tuigen dat hen kenlic
12. is dat die voerseyde Adam die Lu ende veel meer andere personen
13. sekere geloeften gedaen hebben voir Willemen van Ghent dwelc
14. nyet en compt ten vordele vander voirseyde kercken mer en
15. syn egeen weerborgen vanden gueden daermen hier om dingt
16. Opt punt gedraegen aen die heeren die scepenen datmen alhier
17. dese naeste 30, 40 jaeren ende meer ende noch daigelix
18. voer recht costumeert ... wordt dat zoe
19. wye tachter is van pachten oft renten als den termyn
20. van drye jaeren placht te geneken dat alsdan die pechteners
21. oft rentiers comen voir scepenen deser stadt ende manen
22. iuridice hueren pacht oft chyns ende maeken daer aff
23. maenbrieven ende dat alsdan dien achterstelle blyft
24. van weerden enengelycx oft bynnen drie jaeren versteeren
25. weere. Tuigen die heeren die scepenen dat zy hen kennisse
26. daer aff den vonnesse te baten sullen bregen tempore suo.
27. Opt bestaen oick tsgeens des die voirseyde verwerderen voir
28. hen souden pynen te nemen als datmen naeden rechten
29. van deser stadt nyet voerderen soude moigen manen
30. van renthen, pachten oft chynsen dan van 3 jaeren

bladzijde 31

1. die voirseyde Victoir leegt dair op Inne het leste vonness mits
2. welken lesten vonnesse alle erven ende erfgueden met recht
3. vercocht werden mits gebreeck van betalingen van pachten
4. chynsen, renthen oft schulden. Ende besunder inden lesten
5. artikel aldus innehoudende dat van desen erven die aldus
6. met recht vercoft weerden die heere vanden lande daer
7. aff den coeper een waer sall syn zoeverre die scepenen
8. vanden Bosch daer aff wyzere syn. Ende want dan
9. voir genoch gebleken is. Dat dese renthe vanden 100
10. hollants gulden daer hier questie omme is Is geestelyck
11. guet ende toebehoert der fabrycken van Sint Jans ende
12. alsoe gemortificeert is totten tempel goets soe en
13. steet alhiere opt stuck van dien nyet te letten. Opt
14. bestaen vanden heeren dekene ende andere canonicken van
15. Sint-Jans ... die voerden
16. voirseyde verweerderen in hueren principael waerheit getuigt
17. hebben contrarie der voirseyde ceduellen dair Jan die Greve
18. een vanden voirseyde verweerderen met syn selfs hant
19. gescreven heeft ende hebben hen gepynt meer voer
20. waerden te tuigen dan die voirseyde cedulle begrypt
21. wederspreect die voirseyde Victoir tselve huer getuich
22. mids dien want hy selver oick pachten ende renten
23. hebben uuyten voirscreven 4 hoeven jaerlx ver-
24. geldende gelyck dat claerlycken blyct byder voirscreven
25. cedullen ende dat zy daer omme inne recht geacht
26. sullen syn ende wordden voer partye. Item ende
27. dat Goessen vanden Hezeacker, Willem van Buchoven,
28. Jan Kanapart Jans soen, Anthonys Spierinck, Marten van
29. Campen, Henrick Ghysselen Henricx soen ende Lambert
30. vanden Hezeacker, scepenen in huere tyt, een vonnesse

bladzijde 32

1. daer aff gewesen hebben dat Victoir vander Moelen
2. als gemechticht inden name als hy spreeckt verdoelt
3. is noch ter tyt in synen heysch. Ende sullen die ver-
4. weerderen quyt syn vander aenspraeken by Victoeren op
5. hen gedaen emmers totter tyt toe dan geeyndt sullen
6. syn die 4 jaeren inder ordinancie ende convencie begre-
7. pen gemaict in presentien meester Arnts van Weilhuysen
8. cum suis van wegen Willems van Ghent ende meester
9. Ghysbert die Bye deken van Sint Jans ende andere rentiers
10. ende oick die kerckmeesteren sonder preiudys te zyn
11. der fabrycken omme huer pande te suecken ende te colegeren
12. teynden den 4 jaeren ... oft hen noot zy ende goet
13. duncken sall etc. Testes Hezeacker, Kanapert, Spierinck, Campen
14. et Ghysselen. Actum 30 sep. 97
15. Ende wair die voirseyde Goessen vanden
16. Hezeacker, Willem van Buchoven, Jan Kanapert Janssen als
17. scepenen in hueren tyt met hueren medeventen ons scepenen
18. nu synde aenbracht hebben tgeene dat voirscreven is
19. ... Soe hebben wy Jan van
20. Vladeracken, Jan Heym, Yewaen Kuyst, Raess Raessen,
21. Anthonis Hinckart, Willem van Achel ende Lambert
22. die Wolff ... onse segelen
23. 16 juni 1498

1498 augustus 22

1. Willelmus de Zittart, filius quondam Marcelij de Zittart, tamquam maritus ... legitimus ... Gertrudis ... filie quondam Theoderici de
2. Strathen institoris, filij quondam Egidij, domistadium ... in vico tendente a vico ... die Cortcolperstraet ad vicum ... die
3. Lange Colperstraet inter her. Nycolai de Riel e.u.l. et inter her. Henrici die Meyere van Loen e.a.l.
4. tendente a primodicto vico ad hereditatem dicti Henrici quodam muro lapideo interjacentem simul cum iure edificandum in duobus muris
5. lapideis lateralibus dicti domistadij et cum medietate muri lapidei in fine dicti domistadij necnon quodam foramine
6. seu sede cuiusdam latrine seu cloace ibidem extra murum iamdictum ... atque ius utendi dicta cloaca ... subtus terra ...
7. quod domistadium semel cum iure edificandum cum medietate muri predicti necnon foramen seu sedem atque ius utendi dicta cloaca
8. Theodericus de Strathen institor filius quondam Egidij predicti, erga Johannem filium quondam Reyneri ... die Voecht, vitrificem
9. acquisierat ... et quod domistadium iam una domus
10. esse dinoscitur ... ibidem inter her. Arnoldi Beys e.u.l. et inter her. heredum quondam Johannis Brant
11. e.a.l. tendendum a communi platea ad her. Ghysberti de Brakel, rasoris pannorum ... leg. et her. supportavit
12. Guedeldi filie quondam Johannis Woyts ...
17. deponet omnino. Tali conditione annexa quod dicta Guedelda
18. de et ex premissis solvet ... dicto Willelmo a. et h.c. quinque £ et 40
19. solidorum ... quos census dictus Theodericus de
20. Strathen erga Everardum vanden Water maritum ... legitimum Ricarde filie quondam Petri Wimtmeri emendum
21. acquisierat necnon quod premissa post mortem dicte Guedeldis succedent ... debent ad Elizabeth suam filiam naturalem
22. ab eadem Gudeldi et magistro Arnoldo de Weilhuysen ... genitam in illo proviso quod dicta Guedeldis dictam domum cum
23. suis attinentijs predictis vendere, obligare et in suo testamento ... disponere poterit prout sibi melius videbitur
24. expedire ... Testes ... scabini in Buscoducis Willelmus de Achel et Ghisbertus filius Godefridi de
25. Gestel. Datum vicesimasecunda ... augusti, anno D. 1498.

1498 oktober 22

Johannes Pynappel en Arnoldus Monix, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Henricus, zoon van Wolterus vanden Hovel, aan Philippus, zoon van Petrus Heeren, verkocht heeft een erfcijns van 8 £ uit het huis, erf en hof in de Hynthamerstraat tussen het erfgoed van het huis van de broeders van Sint-Gregorius aan een zijde en het erfgoed van Marcelius de Kriekenbeeck aan de andere zijde, zich uitstrekkend vanaf die straat tot aan de Diese.

1498 oktober 27

Acta in domo habitacionis mei ... in vico Hynthamensi

Notaris Thomas Oedynck, anders genoemd de Borken, priester van het bisdom Leodium, instrumenteert een extract uit het testament van Hadewig, dochter van wijlen Goeswinus Alaerts de Driel, burgeres van de stad Den Bosch, waarin zij de volgende bepalingen heeft opgenomen:

1. zij heeft haar graf gekozen in de kerk van de Predikheren naast het graf van wijlen Aleydis, vrouw van Otto Bolcx en zij wil dat haar executeurs op haar graf een steen plaatsen ter waarde van 4 gulden,
2. zij heeft gegeven aan de kerkfabriek van de Saint-Lambert 1 maal 5 stuivers,
3. zij heeft gegeven van een erfcijns van 4 rijnsgulden die zij heeft uit een huis, erf en hof van Walterus de Bree in de Diepstraet bij de Sint-Jacobskapel 2 guldens, van een cijns van oudere datum, aan de Sint-Jacobs- en de Sint-Petrus- en Pauluskapel, die zij gelijkelijk onder elkaar moeten verdelen, de 2 guldens van een cijns van jongere datum heeft zij gegeven aan de zusters achter de Tolbrug en aan het Sint-Barbaragilde in de Sint-Jan, welke ook gelijk tussen hen verdeeld moeten worden,
4. zij heeft ook aan die broederschap gegeven haar vaderlijk erfdeel, genaamd "de koralen"

Met als getuigen: heer Andreas de Broechoven, investiet van de parochiekerk van Erp, Martinus de Gheel, zoon van wijlen Johannes, kramer, Laurentius Hayen, boekverkoper, en Henricus "scaelmeker".

1498 oktober 27

1. ... quod anno a Nativitate Eiusdem Domini millesimo quadringentesimo nonagesimooctavo ... mensis octobris die vicesimaseptima ...
3. constituta ... Hadewigis filia quondam Goeswini Alaerts de Driell, opidana opidi de Buscoducis
8. eligens suam sepulturam in ecclesia fratrum predicatorum in opido de Buscoducis iuxta sepulcrum quondam Aleydis uxoris Ottonis Bolcx volens quod executores subscripti tempore
9. oportuno ponant lapidem super sepulcrum eis valoris quatuor florenorum. Insuper ...
10. dedit ... In primis fabrice ecclesie
11. sancti Lamberti leodiensis ... quinque stuferos semel dandos. Item antique Domine nostre in ecclesia sancti Johannis ... quinque florenos renenses semel ... Item nove Domine nostre
12. Ibidem quindecim florenos semel dandos. Deinde inter alia donata ... ordinavit clausulam subsequentem : Postremo prefata donatrix ... in puram elemosinam ...
13. domum suam aream, ortum cum domo posteriori in qua ipsa ad presens moratur ... in vico ecclesie in opposito magne scole cum omnibus et singulis iuribus et attinentijs suis ...
14. necnon et omnia bona mobilia domusutensilia atque parata dedit ... dictis fratribus predicatoribus
15. pro una medietate et rectoribus fabrice ecclesie sancti Johannis ... ad opus eiusdem pro reliqua medietate inter se equaliter ... tali condicione annexa quod statim post mortem donacio
16. fratres predicatores et rectores fabrice ... omnia et singula bona iamdicta fideliter describunt et quod de illis inventarium fiat in meliori forma. Atque extunc magister et dominus Theodericus, canonicus
17. in Rossem, filius naturalisdonatricissupradictis domo et bonis immediate prescriptis honeste et decenter utetur quam diu vixerit ... Nec alicui locabit eundem domum nisi de consilio et bene-
18. placito fratrum predicatorum eb rectoribus ... quodquod non poterit dictam domum gravare ... aut de predictis bonis aliqui vendere aut alienare quovismodo. Insuper quod onera exinde solvenda taliter solvet
19. quod fratribus predicatoribus eb rectoribus ... exinde dampna non eveniant ... Necnon dictam domum in laudabili et decenti reperatione in tectis et solarijs ac parietibus suis proprijs expensis
20. honeste conservabit. Et in casu quo dictus magister et dominus Theodericus domum negligeret deperire permitteret in predictis sine quibusqumque alijs. Extunc voluit dicta donatrix quod fratres predicatores
21. et fabrice rectores ... sine cuiuscumque contradictione deligenter se intromittam de necessaria et honesta reparatione et conservatione et quod expense summantur de summa viginti florenorum renensium et duorum
22. modiorum siliginis dicti magistri et dominum Theodericum sibi a dicta donatrix donatur. Insuper post mortem dicti magistri Theoderici voluit donatrix quod fratres predicatores pro una quarta parte fratres
23. minores pro secunda quarta parte, rectores Mense Sancti Spiritus et Maioris Hospitalis pro tercia quarta parte atque heredes ex parte patris et Willelmus Lamberti de Driell tamquam unus de talibus heredibus pro
24. quarta parte primo et ante omnia percipient et levabunt semel dumtaxat de et ex domo et bonis mobilibus et domusutensilibus ... centum et duodecim cum dimidio
25. florenos renenses inter se equaliter hab. et div. Et deinde fratres predicatores et fabrice rectoren supradictam domum, aream et ortum ac bona mobilia domus utensilia ...
26. her. iure hab. et poss. ...
27. Ut ... elegit ... deputavit predictarum donacionum executores ... priorem et
28. duos seniores fratres vel alios dominos de consilio prioris conventus predicatorum et duos provisores conventus minorum necnon rectores dicte mense Sancti Spiritus et hospitalis ... pro tempore existentes licet
29. absentes tamquam presentes ...
30. Et si in premissis seu aliquo eorundem aliqua fuerint obscura ... voluit dicta donatrix
31. quod ijdem sui executores illa declarent et interpretentur. Et si aliquus de dictis donatarijs de suprascriptis per donatricem dispositis et ordinatis contentus non fuerent seu pretactam ordinacionem
32. (intentur ?) quod absit infringere vel annulare in toto vel in parte verbis vel factis in iudicio vel extra iudicium per se alium seu alios voluit dicta donatrix talem (privari ?) bonis sibi donatrix et
33. omnio excludi cum uno grosso antiquo semel dandum et bona tali donata her. iure devolvi ad executores predictos videlicet ad huiusmodi rebelli resistendum ubi et quando opus fuerit
34. Ita quid talis rebellis numquam spem habeat de pretactis donatis aliquamtulum consequendi sed in dispocione eorundem executoris perpetuo maneant cum residuo bonorum dicte donatricis prout ipsis
35. executoribus videbitur disponenda. Similiter voluit suis heredibus ex parte matris dari unum grossum antiquum semel si pecierunt eosdem ab omni ulteriori particapatione bonorum secludendum. (Affinaliter ?)
39. ... Salvo et reservato eidem donatrix quamdiu vixerit libero usufructum in omnibus et singulis premissis ...
40. Acta ... in domo habitacionis
41. mei notarij ... in vico Hynthamensi ... presentibus ibidem ... domino
42. Andrea de Broechoven, investito ecclesie parochialis de Erpe, Martino de Gheel, filio quondam Johannis, institore, Laurentio Hayen, librario, et Henrico Scaelmeker, laicis Leodiensis dyocesis ...
44. Et ego Thomas Oedynck alias de Borken, presbyter Leodiensis dyocesis ... notarius

1499 januari 28

2. Ouod anno a Nativitate Eiusdem Domini millesimo quadringentesimo nonagesimonono ...
3. mensis januarij die ... vicesimaoctava
4. iuxta
5. stilum venerabilis curie Leodiensis ...
6. personaliter constitute ...
7. Arnoldus filius quondam Henrici Hoenkens et Heilwigis filia quondam Egidij Boyen eius uxor legitima
8. moderna opidani opidi Busciducensis ...
17. dictus Arnoldus de expressis consensu et voluntate dicte Heilwigis
18. ... Et ipsa Heilwigis de consensu et voluntate eiusdem Arnoldi ...
19. fecerunt ... testamentum ...
23. dicti testatores inter plura alia legata ...
24. dixerunt altera die immediate
25. subsequente se disposituros et ordinaturos alijs omnibus eorum bonis mobilibus ...
26. constanter eorum matrimonio acquisitis et habitis in pias causas et pios usus ac alias prout desuper
27. se vellent illa nocte subsequenter immediate clarius deliberare quare pretacti testatores rogaverunt
28. et pecierunt. Ut ego infrascriptus notarius vellem comparere et eorum testamentaria irdinationi
29. et dispocitioni ulterius interesse. Que premissa et alia in dicto suo principali instrumento contenta
30. antedicti Arnoldi et Heilwigis ... tam coniunctum quarn divisum voluerunt dixerunt
31. et quilibet eorum voluit et dixit fore suum testamentum ... quod et quam valere,
32. valere mandaverunt et preceperunt iure testamenti ...
33. Acta ... in domo inhabitacionis eorundem testatorum ...
34. ad locum ... aenden Wyntmoelenberch ...
35. presentibus ... Theoderico Colen filio quondam
36. Nicolai Bever, Godefrido filio quondam Nicolai Stuck et Arnoldo filio Godefridi Stuck, opidanis opidi
37. de Buscoducis Leodiensis diocesis ...
38. Et ego Marcelius Servacij de Landonck presbyter Leodiensis dyocesis
39. ... notarius

1499 april 15

1. Wy Hillen de Ghier Dirxssoen ende Engbert Aertssoen scepen in Driel tugen dat voir ons comen is
2. Hermen Mercelis Ravenssoen ende heeft vercoft ... voir hondert pont ...
3. die hij ghiede dat hem betaelt sijn den brief dair desen tegenwoerdighen brief doerstecken is ende
4. alle tgehaut des briefs als dair in gescreven steet Ot Bolxsoin in enen eygendom erffelyc te besitten
5. uytgesceiden twe hont lants ... die Hermen voirseyde wilneer Hermen Goessenssoen
6. vercoft heeft ende Hermen voirseyde verteech opten brief ende opt gehant des briefs voirseyde hij ...
7. ende voirwaerde eest dat dat cloester der nyer vergaderinge tot Driel ten ewighen dagen op einyge sunte
8. Lambers dach sal mogen quijten vryen ende afloessen vanden voirseyde Ot Bolxsoen den brief ende tgehaut
9. des briefs mit eenendedartich stalven gouden gulden ...
10. In orconden onser litteren gegeven int jaer onser heeren dusent vierhondert
11. negenende tnegentich des manendaechs nae sunte Tiburcius ende Valeriaensdach martelaren.

1499 april 15

Wij, Hillen de Ghier Dirxsen ende Engbert Aertssen, scepen in Driel, tugen, dat voir ons comen is Hermen Mercelis Ravenssoen ende heeft vercoft ende opgedragen voir hondert pont gever pennynghen, die hij ghiede (bekende), dat hem betaelt sijn, den brief daer desen tegenwordighen brief doersteeken is ende alle tgehaut des briefs als dairin gescreven steet, Ot Bolxsen in enen eygendom erffelijc te besitten, uytgesceiden twe hont lants of dair omtrent, die Hermen voirscr. wilneer Hermen Goessenssoen vercoft heeft. Ende Hermen voirscr. verteech(deed afstand van) opten brief ende opt gehaut des briefs voirscr. Hij geloefden dairop doen te vertyen alle dieghene, die dair mit recht op vertiën sullen. Hij geloefden oeck te waeren Ot Bolxsen voirscr. den brief ende tgehaut des briefs voirscr. iair ende dach als recht is tegen alle dieghene, die te recht comen willen, ende alle voirplicht (last die al reeds op het een of ander goed rust en daarop verhaalbaar is) af te doen van denselven. Ende voirwaerde eest, dat dat cloester-der-nyer-vergaderinge (klooster St.Annatroon) tot Driel ten ewigen dagen op ennyge Sunte-Lambersdach sal mogen quijten, vrijen ende afloessen van den voirscr. Ot Bolxsen den brief ende tgehaut des briefs mit een ende dartichstalven gouden gulden of ander guet payment in gelijcker weerden dairvoir. Mer hed Ot voirscr. dit voirscr. lant gebetert mit eren of mit soyden, dat sal men hem yerst richten bij goeden mannen. In orconden onser litteren gegeven int jaer ons Heeren dusent vierhondert negen ende tnegentich des manendaechs nae Sunte-Tiburcius-ende-Valeriaensdach martelaren.

1499 mei 10

Goeswinus de Brecht en Arnoldus Monix, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat magister Ghyselbertus die Bye, deken van de Sint-Jan, aan magister Nycolaus Kuyst ten gunste van de kerkfabriek van de Sint-Jan heeft overgedragen een erfcijns van 3 £ uit een huis, erf, hof en aangrenzend stuk grond, 6 vatzaten groot, in de parochie Scynle op de plaats Aenden Borne, aan beide zijden en een einde tussen het erfgoed van Willelmus, zoon van wijlen Nycolaus Hagens, welke cijns Franco de Langel ten gunste van magister Ghiselbertus van heer Lambertus, zoon van wijlen Hermannus Oedensoen, gekocht had.

1499 mei 31

Johannes Pynappel en Wolterus de Vucht, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Adam Roempot aan Rutgerus vander Neyelsvoert, Emondus, Aelberts soen, en Leonardus de Huesden, als dekens van de Sint-Petrus-en Pauluskapel gegeven heeft een zeker erfgoed met de gebouwen die erop staan op het einde van de Orthenstraat tussen het erfgoed van Rodolphus Benne aan een zijde en en het erfgoed van die fabriek aan de andere zijde, welk erfgoed vroeger was van Martinus de Kessel en Henricus die Cock, later van de bonefanten, daarna van Reynera, weduwe van Franco Knoep, nu van Adam en welk hij van Katherina, weduwe van Johannes vanden Berge, en Engbertus Vilt, wettige echtgenoot van Johanna, dochter van wijlen Johannes vanden Berge, verkregen had. En welk erfgoed nu ligt tussen het erfgoed van die fabriek aan een zijde en het erfgoed van Heylwig, weduwe van Johannes Thouwer, aan de andere zijde, zich uitstrekkend vanaf die straat tot aan de Dieze en welk erfgoed belast is met de volgende verplichtingen:

1. een (niet gespecificeerde) grondcijns aan de hertog,
2. een erfcijns van 27 schelling aan het kapittel van de Sint-Jan,
3. een erfcijns van 37 schelling aan de Bonefanten in Den Bosch,
4. een erfcijns van 13 £ aan Adam op het feest van de Geboorte van Sint-Johan de Doper, waarvan de eerste betaling zal plaatsvinden vanaf dat eerstvolgende feest na het verstrijken van 1 jaar.

1499 juli 11

Johannes Pynappel en Arnoldus Monix, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Henricus, zoon van Gerardus Janssoen de Hoeps die Becker beloofd heeft te betalen aan Johanna, dochter van wijlen Rutgerus, zoon van wijlen Henricus Hessels, weduwe van Marcelius, zoon yan wijlen Gerardus de (Zancien ?), anders genoemd sceersliper, een helft en aan Henricus de Uden en Aelbertus Keteler, als meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan, ten behoeve van die genoemde fabriek en aan Johannes die Wolff Claessoen, Arnoldus Strick en Andreas Geritssoen, als dekens van de Broederschap van het Heilig Sacrament, ten behoeve van die zelfde broederschap de andere helft van 28 penningen, gewoonlijk peters genoemd, en 19 penningen, gewoonlijk stuvers genoemd, vanaf het eerstvolgende feest van de Geboorte van Johannes de Doper na het verstrijken van 5 jaar.

1499 augustus 19

Goeswinus de Brecht en Jordanus de Boert, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Robbertus Key, zoon van wijlen Willelmus Key, aan Willelmus de Zittart, zoon van wijlen Marcelius de Zittart, verkocht heeft een erfcijns van 6 pond uit een huis en kamer met de grond die daar achter aansluit in de Vuchterstraat naast de Onser Vrouwen Poert op de hoek aldaar tussen het erfgoed van Theodericus Loyen, smid, aan een zijde en de openbare weg aan de andere zijde en de voorkant en met de achterkant tot aan het erfgoed van Katherina, weduwe van Cristianus Beckers.

1499 augustus 19

Goeswinus de Brecht en Jordanus de Boert, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Robbertus Key, zoon van wijlen Willelmus Key, aan Willelmus de Zittart, zoon van wijlen Marcelius de Zittart, verkocht heft een erfcijns van 6 pond uit een huis, erf en kamer met zijn grond die daarachter aansluit in de Vuchterstraat naast de Onser 'Vrouwen Poirte op de hoek aldaar tussen het erfgoed van Theodericus Loyen, smid, aan een zijde, en de openbare weg aan de andere zijde, genoemde Robbertus Key nu voor bovengenoemde schepenen verschenen is en beloofd heeft aan Willelmus de Zittart, dat hij een cijns van 4 pond die hij onlangs aan Willelmus de Poppel verkocht had uit hetzelfde huis, erf, kamer en grond, zal terugkopen tussen nu en het eerstvolgende feest van de Geboorte van de Heer en in het geval dat hij dit niet zal doen zal hij gehouden zijn aan genoemde Willelmus een som van 32 penningen, gewoonlijk peters genoemd, ??? Als dat gebeurd is zal de genoemde Willelmus gehouden zijn om de cijns van 6 pond weer aan Robbertus over te dragen.

1499 augustus 19

1. Notum sit universis, quod cum Robbertus dictus Key, filius quondam Willelmi Key, hereditarie vendidisset Willelmo de Zittart, filio quondam Marcelii de Zittart,
2. hereditarium censum sex librarum, monete pro tempore solutionis huiusmodi census in Buscoducis ad bursam communiter currentis, solvendum anno quolibet hereditarie
3. in festo assumptionis beate Marie virginis de et ex domo, area ac camera et eius fundo sibi retro adiacente, sitis in Buscoducis in vico
4. Vuchtensi, juxta portam dictam Onser-Vrouwen-Poirte, supra conum ibidem inter hereditatem Theoderici dicti Loyen, fabri, ex uno latere, et inter
5. communem vicum ibidem ex alio latere, prout in litteris scabinorum de Buscoducis super hoc confectis plenius continetur, constitutus igitur coram
6. scabinis infrascriptis, dictus Robbertus dictus Key palam recognovit et ut debitor principalis super se et bona sua omnia, ab eo ad presens
7. habita ac imposterum ab eo habenda et acquirenda, dicto Willelmo de Zittart promisit, quod ipse Robbertus huiusmodi quatuor libras annui
8. et hereditarii census dicte monete, quas ipse dudum vendiderat aut solvere promiserat Willelmo de Poppel de et ex domo, area ac
9. camera cum eius fundo predictis, infra hinc et festum nativitatis Domini proxime futurum, redimet et acquitabit, necnon redimere et acquitare
10. tenebitur; atque in casu quo hoc minime perfecerit et quatuor libras pretactas infra dictum terminum non redemerit, extunc persolvet
11. et persolvere tenebitur dicto Willelmo summam triginta duorum denariorum, peters communiter vocatorum, decem et octo denariorum, stuvers communiter vocatorum, pro
12. quolibet huiusmodi peters computandorum, necnon septem huiusmodi stuferorum, dando videlicet in hiis aureum florenum, rijnsgulden communiter vocatum,
13. pro viginti septem stuvers; denarium dictum dat dobbel vuerijseren pro tribus blanccis, et alios denarios nae advenant. Quibus sic refusis
14. et persolutis dictus Willelmus dictum censum sex librarum monete predicte, Robberto resupportabit et resupportare tenebitur, simul
15. cum dictis litteris et cum toto jure sibi in dictis litteris et contentis in eisdem quovismodo competente, omnes obligationem et impeticionem
16. ex parte sui in dicto censu sex librarum existentes eidem Robberto deponere promittet omnino. Testes interfuerunt scabini in Buscodu-
17. ducis, Goeswinus de Brecht et Jordanus de Boert. Datum decima nona die mensis Augusti anno Domini millesimo quadringetesimo
18. nonagesimo nono.

1499 september 5

2. ... millesimoquadringentesimononagesimonono ... mensis septembris
3. die quinta ...
5. coniuges Walterus de Muddegaell et Elizabeth, filia Johannis Goeswini de Nyewaell
6. opidani ... de Buscoducis ...
9. fecerunt ... suum testamentum ...
21. Sy besetten voir ... Sinte Lambrecht te Ludick tot behoeff der fabryken
22. aldair zeven stuvers een te betalen. Proterea antedicti testatores inter cetera sua legata in principali suo testamento
23. ... fabrice ecclesie sancti Johannis ... legaverunt ...
24. vyfftich rynsgulden ... eenss
25. te betalen ...
26. Acta fuerunt ... in
27. camera domus inhabitacionis eorundem testatorum site in vico quo itur versus Orthen ...
28. Presentibus ibidem religiosis personis patribus et fratribus Gerairdo Greeffroode de Venloe
29. Johanne Balduini et Theoderico Wilhelmi de Wyrt, presbyteris et rectoribus conventus sancte Gertrudis predicti ...
31. Et ego Symon de Couderborch clericus Leodiensis diocesis ...
32. notarius ...

Henric van Uden heeft in een aantekening van ná 13 februari 1505 aangetekend dat van deze 50 rynsgulden de Sint-Jan maar de helft gekregen heeft omdat Elizabeth haar testament herroepen heeft.

1499 oktober 11

1. In nomine Domini. Amen. Per hoc presens publicum instrumentum cunctis pateat evidenter et sit notum, quod anno a nativitate
2. eiusdem Domini millesimo quaringentesimo nonagesimo nono, indictione secunda, mensis octobris die undecima hora undecima
3. vel circiter, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Alexandri, divina providencia pape sexti, anno suo
4. octavo, in mei notarii publici et testium infrascriptorum ad hoc vocatorum specia1iter et rogatorum presentia, personaliter constitutus
5. et comparans in domo inhabitacionis honorabilis viri domini domini Ghysberti de Schindel, beneficiati ecclesie collegiate sancti
6. Johannis Ewangeliste Busciducensis, Leodiensis diocesis, venerabilis vir dominus Ghysbertus Danielis, rector capelle sancti Petri apostoli
7. in Buscoducis principalis, principaliter pro se ipso, citra quorumcumque procuratorum suorum per ipsum hactenus quomodolibet
8. constitutorum revocationem, unde protestatus fuit, non vi, dolo, metu aut alias quomodolibet coactus, seductus aut circumventus,
9. sed quia volens visitare limina beatorum apostolorum Petri et Pauli in urbe Romana et ideo, ne inopinatus casus eum
10. preveniat, nolens ob hoc resedere, sed affectans anime sue saluti providere et altissimo suo Creatori omnia quecumque dare de bonis
11. suis universis, sibi ab omnipotenti Deo collatis et in posterum sibi per Dei gratiam concedendis, sponte et libere et ex eius
12. certa sua scientia animoque suo bene deliberato, ut asseruit, omnibus melioribus via, modo, jure, causaque et forma, quibus
13. melius et efficacius scivit et potuit potestque et debet, honorabiles viros dominos, dominum Ghysbertum de Schijndel, capellanum
14. prenominatum, et dominum Lucam van der Meer, capellanum eiusdem ecclesie prenominate, presenteet acceptantes et eorum quomodolibet
15. in solidum suos fecit, constituit, creavit et solempniter ordinavit procuratores, actores, factores, negotiorumque infrascriptorum gestores
16. ac nuncios speciales et generales, ita tamen, quod specialitas generalitatem non derogat, nec e contra, et quod unus eorum inceperit id
17. alter eorumdem prosequi valeat, mediare et finire, ac videlicet ipsius domini constituentis nomine et pro ipso omnia sua et
18. singula bona de antedicta capella levare, percipere, exponere, alienare et in usum ipsius constituentis habent et habebunt et de
19. illis quitanfl1et quitancias dandam et dandas et recipiendas necnon ad agendum nomine ipsius constituentis et pro ipso ipsum
20. et eius jura defendendum et prosequendum, libellum, peticiones, articulos quoscumque dandum, de calumpna desuper jurandum
21. necnon testes producendum, unum quoque vel plures procuratorem seu procuratores loco sui substituendum, qui in premissis
22. omnibus et singulis eandem et consimilem habeat seu habeant potestatem ac eum et eos revocandum et onus produrationis
23. huiusmodi in se ut prius, tociens quotiens opus fuerit, reassumendum, et dictis suis procuratoribus constitutis seu
24. eorum alteri visum fuerit expedire presenti procurationis mandato nichilominus in suo robore permansuro, et generaliter
25. omnia alia et singula faciendum, dicendum, gerendum, exercendum et procurandum que in premissis omnibus et circa ea necessaria
26. fuerint seu alias quomodolibet oportuna, et que ipsemet constituens faceret, diceret, gereret, exerceret et procuraret
27. facere-ve, dicere, gerere, exercere et procurare posset, si premissis omnibus et singulis presens et personaliter
28. interesset, eciam si talia forent que mandatum exigant magis speciale vel plus generale quam presentibus sit expressum
29. et maiora forent prenarratis. Et idem dominus Ghysbertus constituens prenominatus sibi domino Ghysberto de Schindel
30. procuratori antedicto assignavit, petiit, voluit et desideravit ut idem dominus Ghysbertus de Schindel procurator antedictus
31. habeat pro locatione domus, quam sibi dominus Ghysbertus Danielis constituens tenetur, lectum apud ipsum existentem et alia
32. utensilia, que apud ipsum habentur et detenta sunt, quapropter promittendo sibi mutuo ob hoc etc., ut in forma meliori etc.,
33. promittens autem insuper antedictus constituens per fidem suam, propter hoc in manu mei notarii publici infrascripti, legitime
34. stipulantis et recipientis, vice, loco et nomine omnium et singulorum quorum interest, intererit seu interesse poterit quomodolibet in furum,
35. loco juramenti, prestitam corporalem, se ratum, gratum atque firmum perpetuo habiturum totum id et quidquid per dictos
36. suos procuratores constitutos seu eorum alterum aut ab eis vel eorum altero substituendum aut substituendos actum,
37. dictum, factum, getumve fuerit in premissis seu alias quomodolibet procuratum, necnon eos et eorum quemlibet, quos per
38. presentes relevat ab omni onere satisdandi, relevare et indempnos conservare, sub ypotheca et obligatione
39. omnium et singulorum suorum bonorum presentium et futurorum, ac sub omni juris et facti
40. renuntiatione ad hec necessaria pariter et cautela. De et super quibus omnibus et singulis premissis prefatus dominus
41. constituens sibi a me notario publico infrascripto confici petiit unum publicum instrumentum sive plura instrumenta.
42. Acta fuerunt hec in domo inhabitacionis honorabilis viri, domini domini Ghysberti de Schindel antedicti, sub anno
43. indictione, mense, die, hora et pontificatu quibus supra, presentibus ibidem venerabili ac honorabilibus viris,
44. domino Michaele Hoes presbitero, necnon Johanne Ricardi, clerico Leodiensis diocesis, testibus fidedignis
45. ad premissa vocatis pariter et rogatis.

Et ego Johannes Oems, clericus Leodiensis diocesis, sacra apostolica auctoritate publicus notarius juratus, quia premissis omnibus et singulis, dum sicut premittitur fierent et agerentur, unacum prenominatis testibus presens interfui eaque sic fieri vidi, scivi et audivi, idcirco hoc presens publicum instrumentum manu propria scriptum exinde confeci et in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis signavi et subscripsi in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum, rogatus et requisitus. Johannes Oems notarius

1499 oktober 14

Acta ... in ecclesia collegiata sancti Johannis Ewangeliste Busciducensi

Notaris Johannes Oems, clericus van Het bisdom Leodium, instrumenteert dat heer Ghysbertus Danielis, rector van de Sint-Petrus- en Pauluskapel in Den Bosch de procuratoren, die hij in het verleden had aangesteld, hun procuratie afneemt en dat hij Johannes de Bladel en Henricus Heim, kanunniken van de Sint-Jan, en Thomas de Boeckel, kapelaan van dezelfde kerk, tot procuratoren aanstelt met zo ruim mogelijke volmacht, ook met betrekking tot het al dan niet laten consacreren van de genoemde kapel, en om plaatsvervangers van hen te kiezen met dezelfde bevoegdheden.

1499 oktober 14

1. In nomine Domini. Amen. Per hoc presens publidum instrumentum cunctis pateat evidenter et sit notum,
2. quod anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo nono, indictione secunda, mensis octobris die decima quarta,
3. hora secunda post prandium vel circiter, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Alexandri,
4. divina providencia pape sexti anno suo octavo, in mei notarii publici testiumque infrascriptorum ad hoc vocatorum
5. specialiter et rogatorum presencia personaliter constitutus et comparens honorabilis vir, dominus Ghijsbertus
6. Daniëlis, rector capelle sancti Petri apostoli in Buscoducis principalis, principaliter pro se ipso citra quorumcumque
7. procuratorum suorum, per ipsum hactenus quomodolibet constitutorum, revocationem, unde protestatus fuit, non vi,
8. dolo, metu aut alias quomodolibet coactus aut seductus, sed sponte et libre ac ex eius certa sua scientia alio que
9. bene deliberato, ut asseruit, omnibus melioribus via, modo, jure causaque et forma, quibus melius et efficacius
10. scivit, potuit et debuit potestque et debet, venerabiles viros dominos, dominos canonicos ecclesie
11. Sancti Johannis Ewangeliste Busciducensis, Leodicensis diocesis, dominum Johannem de Bladel, magistrum Henricum Heim,
12. canonicos, ac dominum Thomam de Boeckel, cappellanum jam dicte ecclesie, absentes tamquam presentes, et eorum
13. quemlibet in solidum, suos fecit procuratores, constituit, creavit et solempniter ordinavit actores, factores et
14. negotionumque infrascriptorum gestores, ac nuncios speciales et generales, ita tamen, quod specialitas generalitati
15. non deroget nec e contra. Et quod unus eorum inceperit id alter eorum prosequi valeat, mediare et facere,
16. ac videlicet ipsius domini constituentis nomine et pro ipso pretactam suam capellam ad consecrandam
17. admittere si eis viderit expedire aut alias quomodolibet oportunum, necnon venerabilibus viris, dominis decano
18. et vicedecano ac toto capittulo id committere ac quidque exinde edixerint audire, recipere ac
19. contradicere prout dictis suis procuratoribus seu eorum alteri placuerit aut viderit expedire, ita tamen
20. quod in huiusmodi consecracionis sive negationis ordinatio non intervenerit neque interveniet fraus, dolus,
21. symoniaca pravitas seu aliquis alia illicita pactio vel corruptela juramenti unum quoque vel
22. plures procuratorem seu procuratores loco sui substituere, qui in premissis omnibus et singulis
23. eandem et consimilem habeat seu habeant potestatem, ac eum et eas revocandum et onus procurationis
24. huiusmodi in se ut prius tociens quotiens opus fuerit reassumendum et dictis suis procuratoribus
25. constitutis seu eorum alteri visum fuerit expedire presenti procurationis mandato nichilominus
26. in suo robore permansuro. Et generaliter omnia alia et singula facienda, dicenda, gerenda, exercenda et
27. procuranda que in premissis omnibus et circa ea necessaria fuerint seu alias quomodolibet oportuna, et que ipsemet
28. constituens faceret, diceret, gereret, exerceret et procuraret, facereve dicere, gerere, exercere et procurare
29. posset si premissis omnibus et singulis presens et personaliter interesset, eciam si talia forent que mandatum exigant
30. magis speciale vel plus generale quam presentibus sit expressum et maiora forent prenarratis. Promittens
31. insuper antedictus constituens, per fidem suam propter hoc in manu mei notarii publici infrascripti jure stipulantis
32. et recipientis vice, loco et nomine omnium et singulorum, quorum interest, intererit seu interesse poterit quomodolibet in
33. futurum, loco juramenti prestitam corporalem, se ratum, gratum atque firm m perpetuo habiturum, totum id
34. et quidque per dictos suos procuratores constitutos seu eorum alterum ab eis aut vel eorum altero substituendum
35. aut substituere eos, actum, dictum, factum, gestumve fuerit in premissis seu alias quomodolibet procuratis, necnon eos
36. et eorum quemlibet quos per presentes relevat ab omni onere satisdandi relevare et indempnos
37. conformare sub ypotheca et obligatione omnium et singulorum suorum bonorum presentium et futurorum, ac sub
38. omni juris et facti renuntiatione ad hoc necessaria pariter et cautela. De et quibus omnibus
39. et singulis premissis prefatus dorninus constituens sibi a me notario publico infrascripto confici petiit unum
40. publicum instrumentum sive plura instrumenta. Acta fuerunt hec in ecclesia collegiata Sancti Johannis
41. Ewangeliste Busciducensis supratata sub anno, indictione, mense, die, hora et pontificatu quibus supra,
42. presentibus ibidem honorabilibus viris, dominis domino Michaele Hoes ac Cornelio Neer
43. presbyteris, testibus fide dignis ad premissa vocatis et rogatis.
44. Et ego Johannes Oems, clericus Leodiensis diocesis, Sacra
45. Apostolica auctoritate publicus notarius juratus, quia premissis
46. omnibus et singulis dum sicut premittitur firent et agerentur
47. una cum prenominatis testibus presens interfui eaque sic fieri vidi
48. scivi et audivi, idcirco hoc presens publicum instrumentum
49. manu propria scriptum exinde confeci et in hanc
50. publicam formam redegi signoque et nomine meis solitis et
51. consuetis signavi et subscripsi in fidem et testimonium
52. omnium et singulorum premissorum, rogatus et requisitus.

Johannes Oems

1499 december 21

Jan van Arkel Peterssoen en Goyairt Grotairt van Os, schepenen in sHertogenbossche, oorkonden dat Geerlick die Roever, zoon van wijlen Emonts die Rover, aan Heer Jan die Ridder beloofd heeft dat deze zal mogen lossen een hoeve in de parochie Berlikem over de Middelroetsche brugge op de plaats Hoenshorrick binnen een termijn van 3 jaar zonder onderbreking volgend op het eerstvolgende feest van Pinksteren voor 234 gouden enckel gulden met nadere bepalingen rond de eventuele aflossing, de brug voor de boerderij, het onderhoud en de verbouw van die boerderij.

1500 (zonder verdere datering)

Heer Jacob van Zierixee, kapelaan van de Sint-Jan, oorkondt dat Willem Ghüsbrecht zoen en Jan Ghüsbrecht zoen in hun testament het volgende gegeven hebben:

1. Sinte Lambrecht en Sint Jan Ewangeliste een oude groot;
2. Die Nuwe Onse Vrouwe 1 £;
3. Die Oude Onse Vrouwen vier gulden;
4. Sinte Barbara in de Sint-Jan 2 rijnsgulden na hun beider dood;
5. Sinte Agatha 2 rijnsgulden;
6. Sinte Katheryn 2 rijnsgulden;
7. Sinte Barbara in de kapel een rijnsgulden;
8. Joest Molle gasthuys 2 rijnsgulden;
9. Den armenblock van Gerret Brugghe tot de gevanghe porte 2 rijnsgulden;
10. Het Heilig Sacrament in de Sint-Jan 2 rijnsgulden;
11. Sinte Antonis op Hinthamereyn 2 rijnsgulden;
12. Sinte Jacobs capelle 2 rijnsgulden;
13. Sinte Cornelis capelle op de Vuchteren dijck 2 rijnsgulden;
14. Sinte Pieter in de Orten strate 2 rijnsgulden;
15. Sinte Anna capelle 2 rijnsgulden.

Zij hebben als testamenteurs genomen de 2 kerkmeesters en Mathüs Vranke en zij geven hen ieder 3 rijnsgulden. Willem van Roesmale en Joest Roelof soen waren getuigen bij het opstellen van dit testament.

1500 januari 29

Acta ... in domo lapicidarum dicte ecclesie

Notaris Johannes Bax, clericus van het bisdom Cameracum, instrumenteert dat Margareta van Authuesden, natuurlijke dochter van wijlen Johannes, inwoonster van de stad Den Bosch, verklaard heeft aan Henricus de Uden en Aelbertus Keteleer, als meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan schuldig te zijn de hierna beschreven munten:

1. 1 gouden leeuw,
2. 2 gouden "riders",
3. een gouden penning, genoemd "saluyt",
4. 2 gouden kronen,
5. 7 goudgulden met het kruis van Sint-Andries,
6. 3 guldens, genaamd "Willelmus scilde",
7. 5 gouden rijnsgulden,
8. 3 3 nieuwe gouden penningen, genaamd "nye geldersche riders",
9. 1 gouden penning, genaamd "ludix engel",
10. 2 Hoornse guldens,
11. 1 goudgulden van Rodolphus,
12. een halve penning genaamd "halven Philippus scilt"

Eveneens in zilver

13. 8 3/4 penningen genaamd "sleper",
14. 100 penningen genaamd "halve boemeleers ende griffioenen",
15. 57 penningen genaamd "dobbelvuerysers",
16. 4 rijnsgulden.

welk geld Margareta heeft beloofd aan Henricus en Aelbertus of aan welke kerkmeester dan ook op hun verzoek terug te betalen in de voornoemde valuta, samen met de vergoedingen voor de schade, de kosten en de interest. Met als getuigen: Willelmus Pels en Thomas Janssen, burgers van die stad.

1500 januari 29

Acta ... in domo lapicidarum dicte ecclesie

Notaris Johannes Bax de Herentals, clericus van het bisdom Camracum, instrumenteert dat Margareta de Authuesden, natuurlijke dochter van wijlen Johannes, inwoonster van de stad Den Bosch, als een geschenk onder levenden aan de kerkfabriek van de Sint-Jan heeft gegeven al haar huisraad, namelijk:

1. 2 witte kookpannen,
2. 6 koperen kannen,
3. 3 zwarte kookpannen,
4. 1 hangklok,
5. 1 ? (tenellam)
6. 2 grote kandelaars, (tediferas)
7. 3/4 tinnen "hoechvoets cannen",
8. 2 tinnen kannen, genoemd "quartcannen",
9. 3 tinnen kannen, genoemd "drincpotten",
10. 1 tinnen "hoechvoets mengelken",
11. 1 kleine badkuip,
12. 1 kleine schotel,
13. 1 kleine tafel,
14. 1 ? (stricinum)
15. 1 kist,
16. 1 bedstee met 1 bed en 1 ? (sardia) met gordijnen,
17. een kleine bedstee, genaamd "koetse" met klein bed,
18. 4 "oircussen",
19. 3 en 1 paar "breede slapelaken",
20. en al haar overige huisraad aanwezig in haar woonhuis.

Henricus de Uden en Aelbertus Keteleer hebben vervolgens als meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan op voornoemde huisraad en ook een zekere kamer van die kerk op het kerkhof, waarin Margareta tegenwoordig verblijft, aan Margareta verhuurd en een lijfrente aan haar gegeven, waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het eerstvolgende feest van Maria-Lichtmis. Met als getuigen: Willelmus Pels en Thomas Janssen, burgers van die stad.

1500 februari 4

anno Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo nono

Johannes de Arkel, zoon van Petrus, en Willelmus de Busco, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Stephanus, natuurlijke zoon van wijlen Christianus Becker, aan Henricus de Uden en Aelbertus Keteler, meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan, hebben overgedragen een erfcijns van 40 schelling uit:

1. een stuk land binnen de vrijheid van de stad Den Bosch op de plaats Dunghen, op de plaats Die Eyckenddnck, tussen het erfgoed van Willelmus vanden Hoorinck aan een zijde en het erfgoed van Metta vanden Hoerinck aan de andere zijde,
2. huis en hof van de verkoper op de plaats Dungen naast de plaats Die Keere tussen het erfgoed van Ygramus aan een zijde en het erfgoed van Hadewig Heynen aan de andere zijde,

welke cijns Stephanus, bakker, zoon van Henricus de Bucstel, van Zanderus, zoon van wijlen Laurentius van Brakelen, gekocht had en welke cijns Cristianus aan Stephanus in zijn testament vermaakt had.

1500 februari 10

Anno Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo nono

Johannes Monix en Arnoldus Beys, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Anthonius, zoon van Godefridus Roezen, aan Henricus de Uden en Aelbertus Keteleer, meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan verkocht heeft ten gunste van dezelfde kerkfabriek een erfpacht van 1 mud rogge waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het eerstvolgende feest van Maria-Lichtmis uit:

1. huis, erf, en hof, 6 lopen groot, van de verkoper in de parochie Gestel bij Oesterwyck op de plaats Wynckenberch tussen de openbare weg aan een zijde en het erfgoed van Godefridus Roezen aan de andere zijde en een einde en met het overige einde tot aan het erfgoed van Godefridus Roezen,
2. 2 stukken beemd die weerszijden grenzen aan een riviertje dat daar stroomt, de Aa, op de plaats Den Ruymhovel tussen de openbare weg aan een zijde en het erfgoed van de karthuizers van Colen aan de andere zijde, zich uitstrekkend tot aan het erfgoed van Hesselo de Waelem.

1500 februari 20

den twintichsten dach vander maent februario inden jaere XIIIIc negen ende tnegentich na scryven inder cameren vanden Bossche

Elsbeen, wettige dochter van wijlen Peter Zyberts, weduwe van Henric Pauweter, oorkondt ontvangen te hebben van de stad Den Bosch lijfrenten op haar naam, op naam van Aert en Jan, haar zoons, en Agnes, haar dochter, 104 rijnsgulden ontvangen te hebben die zij de stad kwijtscheldt en dat zij dit bedrag aan Henric van Uden en Albert Keteler, als kerkmeesters van de Sint-Jan, overhandigd heeft omdat haar man en zij deze kerk dit bedrag na hun beider dood zouden nalaten en zij geeft de kerkmeesters ook het recht op het bedrag dat men haar verschuldigd is.

1500 februari 26

Acta ... in dicta ecclesia sancti Johannis

Notaris Johannes Bax de Herentals, clericus van het bisdom Cameracum, instrumenteert dat Margareta aan de kerkfabriek heeft gegeven de achterstallige bedragen over de laatste 4 jaren van een lijfrente van 2 rijnsgulden en een lijfrente van 3 rijnsgulden, welke zij van de stad Den Bosch gekocht had. Met als getuigen: Johannes Pijnappel en Henricus, zoon van wijlen magister Arnoldus de Weylhuysen.

1500 maart 2

den tweetsten dach van meert der maent, anno duysent vierhondert negen ende tnegentich nae costume van scriven der stadt voirseyde (= Den Bosch)

Zuster Bertsmans, abdis van het clarissenklooster Clarevelt in het kersspel van Wamel, zuster Katelyn van Puffelyck, priorin, zuster Hadewych Spaens, zuster Jan van Albezaet, zuster Jan van Hoemen en alle andere zusters van dat klooster oorkonden dat zij aan heer Ghysbrecht van Scyndele, priester en beneficiant in de Sint-Jan, volmacht hebben gegeven betreffende alle roerende en onroerende goederen in de stad en Meijerij van Den Bosch, die zuster Jan vander Stappen, hun medezuster, bij de dood van Wouts vander Stappen, haar vader, Henrick vander Stappen, haar grootvader, en Henrick vander Stappen, haar broer, geërfd had.

1500 maart 10

anno Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo nono

Johannes de Arkel, zoon van Petrus, en Henricus Kuyst, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Sophia, weduwe van Johannes Kesselmans, begijn van het Groot Begijnhof in Den Bosch, en heer Ghysbertus, zoon van wijlen Ghysbertus Ricoutssoen de Scyndel, daartoe gemachtigd door verscheidene akten van het clarissenklooster in de parochie Wamel, aan Willelmus de Zittart, zoon van wijlen Marcelius, overgedragen hebben een erfcijns van 10 £ uit:

1. een huis, erf, hof en aangrenzende erfgoederen, 12 lopenzaat groot, in de parochie Scyndel op de plaats Aen Den Borne tussen het erfgoed van de Zusters van Orthen in Den Bosch en verscheidene anderen aan een zijde en het erfgoed van de erfgenamen van wijlen Jacobus Geritssoen aan de andere zijde,
2. een zekere kamp met zijn houtgewas tussen het erfgoed van Arnoldus Demaers aan een zijde en het erfgoed van Egidius Claessoen aan de andere zijde,

welke cijns magister Willelmus de Busco ten gunste van Henricus en Johanna, kinderen van wijlen Wolterus vanden Stappen, van Johannes ?ytvenne gekocht had en welke cijns Sophia de helft van Johanna, dochter van voornoemde Wolterus, verkregen had.

1500 maart 23

anno Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo nono

Johannes Monix en Arnoldus Beys, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Johannes, zoon van wijlen Henricus Butkens, aan Willelmus de Zittart, zoon van wijlen Marcelius, overgedragen heeft een erfcijns van 2 £ uit het huis, erf, hof en aangrenzende goederen in de Sint-Lambertusparochie in Vucht tegenover het karthuizerklooster tussen het erfgoed van Henricus Sloetmeker aan een zijde en het erfgoed van Willelmus Plattynhouder, Aerts soen, aan de andere zijde, welke cijns Henricus van Engbertus, zoon van wijlen Gysbertus die Zeger, gekocht had.

1500 mei 23

1. Philips ... Eertshertoge van Oistrycke, hertoge van ... Brabant ...
4. den iersten van onsen deurwerderen, Boden met onser wapenen oft anderen onsen officier macht hebbende om texploiteren
5. in onsen voirseyde lande van Brabant, hier op versocht Saluyt. Wy hebben ontfange die oitmoedige supplicatie vanden meesteren vander fabriken van Sint
6. Jans kercke ... inhoudende hoe dat die voirseyde fabrycke onder andere huere renthen, cheynsen ende pachten heeft eenen jairlycsche
7. ende erffelycke renthe van 100 gouden hollantsche gulden besedt ende gecontitueert over 100 jaeren geleden op zekere onderpanden in onser meyerien
8. ... van welcken onderpande alsoe corts tot
9. huerer kennisse gecomen is ennige leengoederen zyn. Ende welcke rente over VI oft VII jaeren ombetaelt stont ende wy tachter van IX oft X jaeren bij versuemenisse
10. ende lientheit vanden voirseyde kerckmeesteren doen ter tijt wesende. Ende om betalinge te gecrigen vanden voirseyde renten ende achterstellen ... soe hebben
11. die voirseyde supplianten huere recht voir onse schoutet ende scepenen vander voirseyde ... stadt vervolght aldair soe verre geprocedeert is dat die voirseyde supplianten
12. uuytgewonnen hebben vier hoeven mit hueren rechten ende toebehoirten dair af die een is ... ter Asdonck onder Bakel ... , die andere
13. die hoeve ten Culen, die derde die hoeve ten Eynde ende die vierde die hoeve ten Caudenberch, alle chynsgoederen naden ouden rechten, previlegien ende
14. costumen ... onser stadt vanden Bossche met wetende die ennige beempden die nu ende over vele jaeren syn geweest toebehoirten vanden voirseyde hoeven
15. voeren geweest leengoeden tot nu onlancx geleden dat den suplianten mit sekeren anderen onsen besloten brieven bevolen is dat zy quamen in onser stat
16. van Bruessel om te ontfangen te leene eenen beempt geheeten Grooten Vloet ... vier buenderen tot Ricstel ... noch eenen beempt ...
17. den Caudenbergschen beempt, 3 buenderen ... bynnen der prochien van Aerle ... Ende noch eenen beempt teynden vander Elschorst-
18. bast neven die Bakelsche beempden groot zynde groot omrent (stuk tekst ontbreekt !) inder selver prochien ... Dwelck Heynrick van Uden, een vanden kerckmeesteren
19. gedaen heeft omtrent bamesse nu lestleden Ende als eest soe dat die voirseyde supplianten niet geweten en hebben alsoe voerseid is dat ennige vanden toebehoirten
20. vanden voirseyde hoeven leengoeden hebben geweest aengesien dat die principale hoeven cheynsgoederen zyn ende dat die uytwynninge geschiet is soe die
21. voirseyde onse scouthet ende scepenen vanden Bossche nae den rechten previlegien ende ouden costumen aldair dat die voirseyde Henrick van Uden inden name als
22. voere die te leenen ontgfangen heeft ende dat doende betaelt ende gedaen allet gheen dat hy van rechts wegen schuldich was te doen. Soe beduchten
23. hen nochtans die voirseyde supplianten dat ennige hen nu oft in toecomenden tyden souden willen obyeeren dat die voirseyde uutwyninge niet geschiet en
24. were voere den het ende mannen van leen gelyc dat schuldich is geschieden. Achtervolgende zeker oirdinancien oft privilegien by wylen onsen Eervorderen
25. hertogen van Brabant ... zy mit huen oepenen brieven inden jaere XIIIIc ende XL der voirs. ... stadt vanden Bossche verleent
26. vander kennissen die zij mit hueren scepenen brieven op leengoeden souden moegen nemen ende alsoe die te nyente willen doen die voirseyde uuytwynninghe
27. dwelck oft dat alsoe gebuerde soude zyn ten grooten scaden vander voirs. fabrycken alsoe dit voirseyde suppliant seggen. Ons biddende om onse provisie voirseyde
28. omme soe eest dat desen aengesien Wy U ontbieden ende bevelen dat ghy ten versuecke vanden voirseyde suppliant daight alle die ghene die U dit voirs.
29. supplianten noemen sullen ende dien dis enichssins aengaen mach te compareren tot eenen sekeren gelegenen daige voere onse lieven ende getruwen Cancellier den heere van
30. Orbais ende van Malesue ende den anderen luden van onsen Raide van Brabant om aldair te aenhoeren alsulcken versueck als die voirseyde supplianten sullen willen
31. doen ten ynde dat nyet tegenstaende tghene des voirseyde is die voirseyde uuytwyninge gedaen als voere sal gehouden ende geauctoriseert wordden van weerden
32. gelyc ofte zy geschiet ende gebuert were voere onse stadhouderen ende mannen van leenen ons voers. hoefs van Brabant ende anderssins desen aengaende sullen willen
33. doen ende oick dat die voirseyde supplianten moegen gereleveert wordden vander versuempten by hen in desen gedaen soe verre des van noode zy ende ennige by
34. hen gecommitteert zy die contrarie te sustineren op dat hen goetduncke. Ende partien gehoirt die voirts te appoincteren soe behoeren sal. Overscryvende ghy
35. ten voirseyde daige onsen voirseyde cancellier ende anderen van onsen voirseyde raide tgene des ghy hier inne gedaen sult hebben. Den welcken wy ontbieden
36. ende bevelen ende aengesien dat dese sake aengaet materien van relievemeirte dair af die kennisse ons oft hen in onsen name toebehoirt. Committeren
37. dat zy die partien gehoirt hen doen ende administreren goet ... recht ende expedicie van iusticien ...
38. 23 mei 1500.

1500 mei 23

1. Philips ... Eertshertoge van Ostenryck, hertog van Brabant,
4. Den iersten vanden deurwerderen van onsen Raide in Brabant, den iersten van onsen gezwoerenen Boden, geordineert om texploiteren in onsen ... lande van Brabant off anderen
5. onsen officieren desselfs ons lants dien dat behoirt hier op versocht Saluyt : Wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie vanden meesteren vander fabriken van Sint Jans
6. kercke ... inhoudende hoe dat die voirseyde kercke onder andere huere renten, cheynsen ende pachten heeft eene jaerlycke ende erffelycke rente van 100
7. gouwen hollantsche gulden ... op VIII hoeven ende eenen wyntmoelen ... mit hueren rechten
8. ende toebehoirten. Dair af die ennige chyns ende die endere leengoeden zyn ende besunder die moelen van Aerlebeeck mit hueren rechten ende toebehoirten een hoeve ...
9. tgoet Ten Broecke inde prochie van Aerle ende Rycstel ... hier voirmaels Heren Diericke die Roever toebehoirende mit allen hueren rechten ende toebehoirten. Eenen beempt
10. geheeten den Grooten Vloet, groot omtrint 4 buenderen ... tot Rijcstel ... Eenen anderen beempt ... den Caudenberschen beempt ... drye buenders
11. inde prochie van Aerle ... Noch enen beempt teynden vanden Elschorst vast neven die Bakelsche beempden ... vier buenderen ... in Aerle ... Op die
12. welcke den voirseyde supplianten van noode is geweest mit rechte te procederende om betalinge te gecrigende vanden ... 100 goud. holl. fl. Ende alleer zy der toe
13. moeghen comen sullen die voirseyde renten moeten ontfangen van ons te leen alsoe dat behoirt dwelck zy gherne doen souden man beduchten dat hen in toecomenden tyden by ennigen
14. geobyciert mocht wordden dat zy te lange verbeyt hebben Aengesien dat mit sekerder ordinancie oft previlegien by sekeren onsen vorvorderen hertogen van Brabant voirscreven
15. ... mit sekeren hueren oepenen brieven der voirseyde onser stadt vander Bossche verleent vanden kennissen die zy mit hueren scepenenbrieven op die leengoeden
16. souden moegen nemen onder dandere geordineert soude zyn als vanden commeren ende lasten die tot dien daige toe dair inne begrepen op ennige leengoeden gemaict zyn geweest
17. mit scepenen brieven der voirseyde onser stadt vanden Bossche dair aff wy ende andere smael heren in gebreke waeren van onsen ende hueren hergeweyden souden die ghene die die
18. voirseyde commeren ende lasten souden moegen eysschen ontfangen vanden heere vanden leenen ende hem dair af genoech deen tusschen den voirseyde dach ende O.L.V.
19. Dach Doen naestcomende ende daren teynden soude hem dair af executie van recht moegen geschien te weten behoefde men den gront ... vanden leenen ende uyt
20. te wynnen ofte te verreycken mit den rechte dat soude hy moeten doen voir den leenheere ende mannen voirseyde ter plaetsen dair dat behoirde ende den gronthooft ende resorteert
21. mair soe verre hem egheenen noot en were den gront uuyt te wynnen voir die voirseyde plaetsen renthen oft anderen commer, zoe soude hy zy zyn gebreck moeten vorderen voere onse
22. schoutet ende scepenen vanden Bossche voirseyde ende verhalen hem aen die bladinge vanden gronde ende die ghene die donderpanden gehantplicht hadden alsoe dat van
23. outs ... gecostumeert heeft geweest sonder dair omme voirder getogen oft recht dair om verstelt te worden by alsoe dat die leenhere yerst dair af
24. gedient zy. Ende oft zy des niet en deden bynnen den voirseyde tyde Soe en souden zy hem in egheenen toecomnde tyden mit den scepenen brieven moegen behulpen op die voirseyde
25. leengoeden noch op die bladinge dairaf comende etc. ende andere punten ende articulen hen contrarie zynde ende preiudiciable ende inder voirseyde ordinancie ende previlegien
26. begrepen. Dwelcke oft soe gebuerde comen ende zyn zoude tot hueren grooten ... schade ... alsoe zy zeggen. Ons biddende mits dien oitmoedelick
27. om onse provisie hier op. Wair omt soe eest dat desen aengesien wij U ontbieden ende bevelen dat ghy ten versuecke vanden voirseyde supplianten daight alle die
28. ghene die U die voirseyde supplianten noemen sullen ende dien dit ennichssins aengaen mach te compareren tot eenen zekeren gelegenen daige voere onsen ... cancellier
29. ... ende den anderen luden van onsen ... raide. Om aldaer te aenhoeren alsuicken versueck als die voirseyde supplianten sullen willen doen
30. te dien ynde dat zy moegen ontfangen wordden om den voirseyde ontfanck vanden voirseyde huere gegstieneerden renten op die ... wintmoelen, hoeven ende beempden te moegen doen mits by hen betalende tot onsen behoef
31. trecht van onsen hergeweyden ende doende alle tghene dat dair toe behoirt ende schuldich is te geschienegelyc ende alsoe zy hadden moegen doen voere ende allet tghene des
32. voirseyde is gebuert is ende anderssins desen aengaende sullen willen doen ende oick te dien ynde dat zoe verre by hen in desen ennige versuempte gebuert is sunderlinge mits den
33. verstrijcke vanden voirseyde tyde zy dair af by ons moegen gereleveert wordden die contrarie by hen te sustineren op dat hen goetduncke. Ende partien gehoirt die
34. voirts te appoincteren soe behoeren sal. Over sermende ghy ten voirseyde daige onsen voirseyde Cancellier ende anderen van onsen voirseyde Raide tgene des ghy hier inne gedaen sult
35. hebben. Den welcken wy ontbieden ende bevelen ende aengesien dat dese sake aengaet materien van relievementt dair aff die kennisse ons oft hen in onsen name
36. toebehoirt. Committeren dat zy die voirseyde partyen gehoirt by hen doen ende administereren goet ... recht ...
37. 23 mei 1500.

1500 juni 19

Ot van Hoemen Aertssen, Goessen Goertssoen, Jan Aertssoen, Dirck Berntssen, Henrick Clinge, Aert van Hees Goertssen en Gheryt Ghijsbertssoen, schepenen in Lyt, oorkonden dat Joest Jan Jacobzoen, man en voogd van Aleyten, dochter van wijlen Aert Delissoen, aan Henrick Ghijsberssoen heeft overgedragen een huis en hofstad Aen Die Hoevelwyck tussen Jacob aan een zijde en Mathijs Struyff aan de andere zijde, zich uitstrekkend vanaf de straat tot aan het erfgoed van voornoemde (sic !) Ermgaerd.

1500 juli 25

Godefridus Grotart de Os en Henricus Kuyst, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Johannes Snabben, zoon van Godefridus, als pachter van de hoeve Ter Assdonck, en Godefridus, aan magister Nycolaus Kuyst ten gunste van de kerkfabriek van de Sint-Jan beloofd hebben te betalen:

1. alle grondcijnzen die op die hoeve rusten gedurende een termijn van 4 jaar vanaf de vigilie van het laatste feest van Pinksteren zonder onderbreking,
2. 8 bundels stro van goede kwaliteit,
3. 26 rynsgulden,
4. 9 mud rogge, Helmontse maat,

waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het eerstvolgende feest van Maria-Lichtmis en dat de rogge per boot over de Aa vervoerd zal worden.

1500 juli 25

Godefridus Grotart de Os en Henricus Kuyst, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Johannes Stanssart, als pachter van de hoeve Ter Cuylen in de parochie Rycxstel, aan magister Nycolaus Kuyst ten gunste van de kerkkabriek van de Sint-Jan beloofd heeft gedurende een periode van 4 jaar vanaf de vigilie van het laatste feest van Pinksteren zonder onderbreking gedurende die jaren te betalen:

1. Alle grondcijnzen die op die hoeve rusten,
2. 5 mud haver,
3. 12 bundels stro van goede kwaliteit,
4. 32 rynsgulden,
5. en 20 mud rogge, Helmontse maat,

waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het eerstvolgende feest van Maria-Lichtmis en dat de haver en rogge per boot over de Aa vervoerd zullen worden.

1500 juli 27

Johannes Monix en Johannes Ghysselen, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Arnoldus, zoon van wijlen Arnoldus Hellinx, als wettige echtgenoot van Elisabeth, dochter van wijlen Johannes de Hoede, aan Willelmus, zoon van wijlen Marcelius de Zittart, verkocht heeft een erfcijns van 6 £, waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het eerstvolgende feest van de Geboorte van Johannes de Doper uit:

1. huis, erf en hof, in totaal 6 lopenzaat groot, van de verkoper in de parochie Gemonden op de plaats Ruyenluyckt tussen het erfgoed van Johannes vander Veltmolen aan een zijde en de openbare weg aan de andere zijde, zich uitstrekkend met beide einden tot aan het erfgoed van Theodericus de Acht,
2. een akker, 6 lopenzaat groot, tussen het erfgoed van Elizabeth, weduwe van Johannes Brants, en haar kinderen aan een zijde en de openbare weg aan de andere zijde, zich uitstrekkend vanaf het erfgoed van Margareta Raets tot aan het erfgoed van Johannes vanden Gasthuys,
3. een akker, 4 lopenzaat groot, tussen het erfgoed van Godefridus die Gruyter, zoon van wijlen Egidius, aan een zijde en het erfgoed van Godefridus van Overbeeck aan de andere zijde, zich uitstrekkend vanaf het erfgoed van Jacobus de Oerschot tot aan het erfgoed van Katherina, weduwe van Johannes Huben, en haar kinderen,
4. een zekere beemd, 2 bunder groot, in de parochie Scyndel op de plaats Die Spoerdonck tussen het erfgoed van Johannes, zoon van wijlen Arnoldus vanden Wyel, aan een zijde en het erfgoed van Vrouwe Sophia, weduwe van Jacobus Ghysels, en haar kinderen aan de andere zijde, zich uitstrekkend vanaf de openbare weg tot aan het erfgoed van Laurencius, Everarts soen,
5. een zester in de parochie Gemunden in de gemeenschappelijke akkers tussen het erfgoed dat toebehoort aan die Vuesterhoeve aan een zijde en een einde en het erfgoed van Vrouwe Sophia en haar kinderen aan de andere zijde, zich uitstrekkend met het andere einde tot aan de openbare weg.

1500 augustus 2

Acta ... in domo eorundem testatorum

Notaris Gherardus de Palude, priester van het bisdom Cameraci, instrumenteert een extract uit het testament van Kerisius, genaamd Kerys, zoon van wijlen Goeswinus de Kessel, "die koerencoeper" en Hillegonda, zijn huidige wettige vrouw, inwoners van de stad Den Bosch, waarin zij het volgende bepaald hebben:

1. zij hebben geschonken aan de Sint-Lambert in Luik en aan de Sint-Jan ieder 1 maal 1 oude groot, die na de dood van hun beiden betaald moet worden,
2. Zij hebben aan de Sint-Jan vermaakt 1 gouden zegelring,
3. Zij hebben vermaakt aan de nieuwe Onze Lieve Vrouw in die kerk de beste ceintuur van Hillegondis.

Met als getuigen: Arnoldus Reynerssoen, "coerencoper", en Willelmus, zoon van Johannes Moel, burgers van Den Bosch.

1500 augustus 18

Acta ... in domo habitacionis dicte testatricis apud capellam sancti Jacobi

Notaris Victor de Molendino, clericus van het bisdom Leodium, instrumenteert een extract uit het testament van Deliana, dochter van wijlen Henricus Geenen, weduwe van Henricus, zoon van Johannes, Henrics soen, inwoonster van de stad Den Bosch, waarin zij het volgende heeft bepaald:

1. Zij heeft vermaakt aan de zalige Lambertus van de kathedrale kerk 1 maal 20 stuivers die na haar dood betaald moeten worden,
2. Zij heeft vermaakt aan het eerbiedwaardig Sacrament in de Sint-Jan ten gunste van flambouwen 1 maal 20 stuivers die na haar dood betaald moeten worden,
3. Zij heeft vermaakt aan Sint-Johannes en Onze Lieve Vrouw in dezelfde kerk evenveel die na haar dood betaald moeten worden.
4. Zij heeft vermaakt aan Heylwig, dochter van wijlen Symon vander After, begijn, gedurende haar leven en na haar dood aan de nieuwe Onze Lieve Vrouw in de Sint-Jan ten gunste van de fabriek een erfcijns van 3 £ uit zekere onderpanden in Os, welke cijns Deliana, weduwe van Symon, van Arnoldus, zoon van Nicholaus, Symons soen, gekocht had. Dit legaat is gedaan op voorwaarde dat als deze cijns in de toekomst teruggekocht wordt, Heylwig verplicht zal zijn het geld dat daaruit ter beschikking komt aan te wenden voor een soortgelijke cijns waarvan Heylwig het vruchtgebruik zal hebben en die Onze Lieve Vrouw in dezelfde kerk in erfrecht krijgt.

Met als getuigen: Johannes Bax, clericus en Johannes de Lyt, speldemaker, leek, van de bisdommen Cameraci en Leodium.

1500 augustus 18

Acta ... in domo habitacionis dicte testatricis

Notaris Victor de Molendino, clericus van het bisdom Leodium, instrumenteert een extract uit het testament van Deliana, dochter van wijlen Henricus Gheenen, weduwe van Henricus, zoon van Johannes, Henrics zoen, inwoonster van de stad Den Bosch, waarin zij het volgende heeft bepaald:

1. zij heeft vermaakt aan de zalige Lambertus van de kathedraal in Luik 1 maal 20 stuivers die na haar dood betaald moeten worden,
2. Zij heeft vermaakt aan Heylwig, dochter van wijlen Symon vander After, begijn, haar leven lang en na haar dood aan de nieuwe Onze Lieve Vrouw in de Sint-Jan ten gunste van de fabriek een erfcijns van 3 £ uit zekere onderpanden in Os, welke cijns Deliana, weduwe van Symon, van Arnoldus, zoon van Mychael, Symons zoen, gekocht had. Zij heeft echter aan dit legaat de voorwaarde verbonden dat als in de toekomst deze cijns vrijgekocht wordt Heilwig verplicht zal zijn met het geld dat hieruit ter beschikking komt een soortgelijke cijns te kopen.

Met als getuigen: Johannes Bax, clericus van het bisdom Cameraci, en Johannes de Lytt, speldemaker, leek van het bisdom Leodium.

1500 augustus 22

Acta ... in domo habitationis dicti testatoris in quadam bassa camera ibidem supra penu ... ad locum ... Den Ulenborch

Notaris Johannes, zoon van Johannes Wilhelmi de Balen, clericus van het bisdom Leodium, instrumenteert een extract uit het testament van Johannes Scilder, raadslid en burger de stad Den Bosch, zoon van wijlen Godefridus Scilder, waarin deze het volgende heeft bepaald:

1. Hij heeft bepaald dat de kosten van zijn begrafenis betaald worden uit zijn roerende goederen.
2. Hij heeft gelegateerd aan de Saint-Lambert in Luik en aan de Sint-Jan 2 rijnsgulden die eenmaal gegeven moet worden,
3. De erflater zegt een erfcijns van 18 £ te hebben uit 2 huizen en erven Aenden Hoigen Steenwech naast de markt, waarvan er een ligt op de hoek van het Corenstraetken, waarin nu Henricus, Aenen soen, woont en het andere gelegen is in het straatje achter dat huis en waarin woont Johannes Robben, "die cremer", van welke 18 £ hij 15 £ vermaakt aan de fabriek van de Sint-Petrus- en Pauluskapel. Echter op voorwaarde dat ze in de toekomst elke vrijdag op het Katherina-altaar in die kapel een mis ter ere van het Heilig Kruis voor het zieleheil van de erflater en zijn nageslacht laten lezen. In het geval dat zij deze mis niet laten lezen zal de rector van de Tafel van de Heilige Geest in Den Bosch voor elke verzuimde mis 1 oude groot krijgen. Hier is aan toegevoegd dat als de rectoren van de fabriek dit legaat niet accepteren omdat ze 15 £ te weinig vinden zullen de executeurs van dit testament ter aanvulling van die 15 £ uit de roerende goederen van de erflater 12 rijnsgulden geven en zullen de rectoren van die fabriek deze mis op de hiervoor beschreven manier zonder uitstel laten lezen.

Met als getuigen: de heren Johannes de Best, anders genoemd De Arennest, Johannes, zoon van Theodericus, schoenmaker, de Boexstel, openbaar notaris en Reynerus Tempeler de Myerle, priesters en beneficianten van de Sint-Jan, inwoners van die stad Den Bosch.

1500 augustus 27

Willelmus de Busco en Johannes Ghysselen, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Arnoldus de Liedrop, pachter van de hoeve Ten Eynde in de parochie Aerle, en Anthonius, zoon van Thomas de Onstaden, aan magister Nycolaus Kuyst ten gunste van de kerkfabriek van de Sint-Jan beloofd hebben gedurende een periode van 4 jaar zonder onderbreking vanaf de laatste vigilie van het feest van Pinksteren te betalen:

1. alle grondcijnzen die op die hoeve rusten,
2. 10 bundels stro van goede kwaliteit,
3. 28 rijnsgulden,
4. 15 mud rogge, Helmontse maat,

waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het eerstvolgende feest van Maria-Lichtmis en zij hebben beloofd dat de rogge per boot over de Aa vervoerd zal worden.

1500 september 16

Johannes de Arkel, zoon van Petrus, en Johannes Monix, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Godefridus de Deyl, zoon van wijlen Nycolaus de Deyll en van wijlen Margareta, diens echtgenote, dochter van wijlen Godefridus Voss, zoon van wijlen Willelmus Voss, aan Willelmus Pieckevet had overgedragen:

1. elk aandeel en alle rechten die hij bezat en na de dood van Geertrudis, weduwe van Bartholomeus Voss, zoon van wijlen Willelmus Voss, in een erfpacht van 1 mud rogge uit een zekere beemd, Die Sceepdonck, in de parochie Bucstell op de plaats Lenenshoevel,
2. een zekere akker, Die Huysecker,
3. de beemd, Die Rydt,
4. huis, erf en hof,
5. het vierde deel, elk aandeel en alle rechten van Godefridus de Deyl en na de dood van Geertrudis in een erfpacht van 1 mud rogge, welke pacht Jacobus, zoon van wijlen Willelmus, Deenkens zoen, verschuldigd was aan Theodericus die Bleeker uit een stuk land, Die Borchecker, samen met het recht van dat stuk grond in de gemene gronden aldaar,
6. een erfpacht van 1 mud rogge uit een zekere hoeve in de parochie Strijp op de plaats Welpscot en uit alle rechten en afhankelijke goederen van die hoeve,
7. erfpacht van 1 mud rogge uit een stuk land, Dat Brederot, in de parochie Haren op de plaats Belver,
8. een erfpacht van 1 mud rogge uit een zekere morgen land in de parochie Nuulant op de plaats Die Corthoeve,
9. een erfcijns van 10 £, welke Henricus de Dommelen verschuldigd was aan Geertrudis, weduwe van Bartholomeus Voss, en aan Godefridus, zoon van wijlen Johannes Luppen, uit een huis, erf, hof en al zijn afhankelijke goederen en rechten in het erfgoed van wijlen Johannes Scrage naast de Jodenpoort,
10. een erfcijns van 6 £, die Godefridus, zoon van wijlen Johannes Ruysschen, verschuldigd was aan Johannes de Beke, zoon van wijlen Wellinus de Beke, uit 2 morgen land in de parochie Roesmalen op de plaats Die Vlyedert,
11. een erfcijns van 9 £, welke Lambertus Drinckhellinck verschuldigd was aan Arnoldus, Jans zoen, de Cromvoirt uit een huis, erf en hof met zijn afhankelijke goederen aan de Vuchterdijk en uit een zekere hof met zijn bouwsels daar aan de overzijde van het Openbare water,

en dat vervolgens Godefridus Voss, zoon van wijlen Godefridus Voss, aan dezelfde Willelmus Pieckevet had overgedragen welke cijnzen, inkomsten en pachten dan ook die hij door de dood van Bartholomeus Voss, zijn trouwe vriend, en van Geertrudis, diens echtgenote, en door de dood van Willelmus en Bartholomeus, kinderen van wijlen Godefridus Hacken, "de zeyssenmeker", en Elisabeth, diens vrouw, dochter van Bartholomeus en Geertrudis, en na de dood van de andere kinderen van Godefridus en Elisabeth geërfd had. Willelmus is nu voor bovengenoemde schepenen verschenen en heeft aan Henricus de Uden, meester van de kerkfabriek van de Sint-Jan, ten gunste van deze fabriek deze inkomsten overgedragen maar hij heeft zich zijn leven lang het vruchtgebruik voorbehouden in de erfcijns van 9 £ en de 4 mud rogge.

1500 november 12

Henricus die Leeuwe en Martinus de Elmpt, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Stephanus Becker, natuurlijke zoon van van wijlen Cristianus, zoon van wijlen Cristianus, bakker, daartoe gemachtigd, aan magister Henricus Pelgrom ten gunste van de kerkfabriek van de Sint-Jan heeft overgedragen een erfcijns van 40 schelling uit het huis, hof en aangrenzende erfgoederen in de parochie Nuwelant op de plaats Wilshusen aan beide zijden tussen het erfgoed van wijlen Henricus de Aaforden, welke cijns Katherina, dochter van wijlen Henricus de Bucstel, begijn, van Elizabeth, dochter van wijlen Jordanus de Berkel, verkregen had. De overdracht heeft plaatsgevonden op voorwaarde dat de meesters van de kerkfabriek ten eeuwige dage de opbrengst van deze cijns zullen gebruiken voor waskaarsen gedurende de winter voor zangers die de lauden van Onze Lieve Vrouw boven op het oxaal in die kerk zingen.

1500 december 22

Acta ... in domo inhabitacionis sue in camera dormitionis sue bassa ... in vico Piperis

Notaris Nycolaus Hoeyberchs de Bladel, clericus van het bisdom Leodium, instrumenteert dat heer en magister Godefridus de Campo, priester en kanunnik van de Sint-Jan zijn testament gemaakt heeft op 9 december jongstleden dat hij wegens het ontbreken van zijn eigen zegel met het zegel van zijn vader bezegeld heeft, welk door magister Godefridus in aanwezigheid van de hierna vermelde getuigen aan Nycolaus Hoeyberchs overhandigd werd. Van dit testament heeft Nycolaus het volgende extract gemaakt:

1. Hij heeft aan de Sint-Jan een maal 3 rijnsgulden gelegateerd, waarvoor de kerkfabriek zijn graf moet af en in orde maken bij het Heilig Kruis-altaar en in de kooromgang.
2. Hij heeft een zekere schuld die magister Hubertus Celen, vroeger rentmeester van Cuyck en Grave, in akten van schepenen in Buscoducis, erkend toegekend aan de armen van Christus en hij wil dit door zijn erflaters laten geven.

Met als getuigen: heer Petrus Ghystius de Eerssel en Eustachius de Gaaersse, priesters van het bisdom Leodium.

1501 januari 26

anno Domini millesimo et quingentesimo

Johannes Kanapert, zoon van Johannes, en Henricus die Leeuwe, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Henricus de Uden en Aelbertus Ketheler, als meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan aan magister Henricus Pelgrom overgedragen hebben een erfpacht van 1 mud rogge uit een zekere morgen in de parochie Nuwelant op de plaats Die Corthoeven tussen het erfgoed van Theodericus die Borchgreve aan een zijde en het erfgoed van Katherina Berniers aan de andere zijde, van welke pacht en verscheidene andere goederen Willelmus Pieckevet de helft die daarin bezat aan Henricus de Uden ten gunste van dezelfde kerkfabriek had overgedragen.

1501 januari 28

Anno Domini millesimo et quingentesimo

Henricus die Leeuwe et Johannes de Berkel, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat magister Henricus Pelgrom aan Henricus de Uden, meester van de kerkfabriek van de Sint-Jan, heeft overgedragen een erfpacht van 1 mud rogge uit een zekere morgen in de parochie Nuwelant op de plaats Die Corthoeven tussen het erfgoed van Theodericus die Borchgreve aan een zijde en het erfgoed van Katherina Bernyers aan de andere zijde, welke pacht magister Henricus van Henricus de Uden en Aelbertus Ketheler, als meesters van die kerkfabriek, verkregen had.

1501 januari 29

Johannes Kanapert, zoon van Johannes, en Johannes de Berkel, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Johannes, zoon van wijlen Jordanus Geritssoen, magister en rector van de Tafel van de Heilige Geest, Johannes, zoon van wijlen Egidius Henricx zoen, schepen en rector van de kerkfabriek van Erpe, Johannes, zoon van wijlen Nicolaus, zoon van wijlen Johannes Gheenenzoen, schepen, en Gerardus Barniers, allen afgevaardigd door de inwoners van het dorp Erp, in aanwezigheid en met toestemming van heer Andreas de Broechoven, investiet van de kerk van Erp, hebben erkend dat zij van Henricus de Uden en Aelbertus Ketheler, meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan, namens de erfgenamen van wijlen Goeswinus, zoon van wijlen Goeswinus Willemszoen vander Ynden, de waarde van 100 gouden rijders ontvangen te hebben en schelden de kerkmeesters daarvan kwijt. Johannes, Johannes en Gerardus hebben beloofd dat zij het restant en dat gene wat die 100 gouden rijders te boven gaat, zullen gebruiken overeenkomstig de beschikking van wijlen Goeswinus in zijn testament om dit om te zetten in een erfpacht van 2 mud rogge binnen de Meierij van de Stad Den Bosch met toestemming van de pastoor van Erpe tussen nu en het eerstvolgende feest van Pasen en zij zullen gehouden zijn dit door de schepenen van Erpe te laten registreren.

1501 mei 10

Theodericus die Borchgreve en Martinus de Elmpt, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Johannes, zoon van wijlen Johannes de Wachtendonck, smid, aan Petrus, zoon van Otto Petersen, verkocht heeft een erfpacht van een halve mud rogge, waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het eerstvolgende feest van Maria-Lichtmis uit het huis, erf, hof en aangrenzend achterhuis van de verkoper in de Hynthamerstraat tussen het kerkhof van de Sint-Jan aan een zijde en het erfgoed van Luytgardis, weduwe van Nycolaus Screynmeker, en haar kinderen aan de andere zijde, zich uitstrekkend vanaf de genoemde straat tot aan het kerkhof.

1501 juli 10

Henricus die Leeuwe en Martinus de Elmpt, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Gerardus, zoon van wijlen Johannes de Roede, aan Willelmus de Zittart, zoon van wijlen Marcelius, verkocht heeft een erfcijns van 6 £ waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het eerstvolgende feest van de Geboorte van Johannes de Doper uit:

1. huis, erf en hof, 9 lopenzaat groot, van de verkoper, in de parochie Gemonden in het rechtsgebied van Gestel tussen de openbare weg aan een zijde en met een einde en het erfgoed van Vrouwe Agnes, weduwe van Arnoldus de Campen, en haar kinderen aan de andere zijde, zich met het andere einde uitstrekkend tot aan het erfgoed van Theodericus vanden Wyel,
2. een stuk grond, deels moerasgrond, deels heidegrond, 2 bunder groot, van de verkoper deels in de parochie Scyndel en deels in de parochie Sint Oedenrode op de plaats Eelde tussen het erfgoed van Theodericus de Acht aan een zijde en het erfgoed van Laurencius Dircxsoen aan de andere zijde, zich uitstrekkend vanaf het erfgoed van Vrouwe de Eyndhouts tot aan de openbare weg.

1501 september 22

Acta ... in domo inhabitationis eorundum coniugum

Notaris Johannes, zoon van Johannes Wilhelmi de Balen, clericus van het bisdom Leodium, instrumenteert een extract uit het testament van Geerlacus de Nulant, zoon van wijlen Willelmus de Nulant, en Agnes, dochter van wijlen Henricus Luykens, echtgenoten, burgers van de stad Den Bosch, waarin zij het bepaald hebben:

1. zij hebben vermaakt 1 maal aan de Saint-Lambert in Luik 5 stuivers na de dood van Geerlacus en 4½ stuivers na de dood van Agnes,
2. zij hebben vermaakt 1 maal aan de Sint-Jan 5 stuivers na de dood van Geerlacus, en 7 stuivers na de dood van Agnes,
3. Geerlacus heeft met toestemming van Agnes vermaakt aan de wasmeesters van Sint-Romboutsaltaar in de Sint-Jan vermaakt een inkomen van 6 pond was van goede kwaliteit na zijn dood uit het huis en erf Den Spiegel met zijn rechten en afhankelijke goederen in een zekere straat aan de Vismarkt tussen het erfgoed van Henricus die Bruyn aan een zijde en het overige erfgoed van Geerlacus aan de andere zijde, zich uitstrekkend vanaf de openbare weg tot aan de Diese, op voorwaarde dat de wasmeesters op elke dag dat de lauden van Onze-Lieve-Vrouw gezongen worden en ook op andere tijden, als de overige kandelaars die daar staan, aangestoken worden, een kandelaar met 2½ pond was daar tussenzettent en die daar brandend houden op een zekere kandelaar die door Geerlacus de Nulant op het doxaal gesticht is.
   En de rest van die 6 £ moet besteed worden voor licht op het Sint-Romboutsaltaar in die kerk, en als de wasmeesters dit nalaten zullen de erflaters van Geerlacus deze 6 £ erven, behoudens echter dat zij ervoor zorgen dat de kandelaar op de hiervoor vermelde wijze aangestoken wordt maar zij mogen echter de was die overblijft voor zichzelf houden.

Met als getuigen: heer Nycolaus, zoon van wijlen Henricus, Claes soen, priester, Godefridus Bierkens en Anthonius de Strype, inwoners van die stad.

1501 september 27

Acta ... in domo habitacionis eiusdem testatricis in vico tinctorum

Notaris Johannes Bax de Herentals, clericus van het bisdom Cameracum, instrumenteert een extract uit het testament van Vrouwe Katherina, wettige vrouw van Johannes, zoon van Rodolphus die Bever, dochter van wijlen Henricus Ghysselen, met uitdukkelijke toestemming van Johannes haar testament gemaakt heeft waarin zij het volgende bepaald heeft:

1. zij wil begraven worden in het koor van de Onze Lieve Vrouwe-broederschap in de Sint-Jan in het graf van haar vader,
2. zij heeft vermaakt aan die zelfde broederschap haar beste ceintuur,
3. zij heeft vermaakt aan de Saint-Lambert in Luik eenmaal 20 stuivers die na haar dood betaald moet worden,
4. zij heeft vermaakt aan de nieuwe Onze Lieve Vrouw in de Sint-Jan ten behoeve van een kelk haar gouden ketting,
5. zij heeft vermaakt aan de kerkfabriek van de Sint-Jan 3 rijnsgulden die na haar dood betaald moeten worden,
6. zij heeft vermaakt aan de kerkfabriek van de Sint-Jan een erfcijns van 15 rijnsgulden uit een erfcijns van 100 rijnsgulden, welke cijns haar vader aan Johannes als bruidsschat voor haar huwelijk beloofde te betalen, dit echter pas na de dood van de erflaatster en haar man, echter onder voorwaarde dat de meesters van de kerkfabriek elke week in alle toekomende tijden na de dood van hen beiden door een geschikte priester op het altaar van de nieuwe Onze Lieve Vrouw een mis laten lezen, Johannes kan echter na haar dood deze mis laten lezen door een priester van zijn eigen keus en op de plaats die hij verkiest.

Met als getuigen: Henricus de Uden en Willelmus de Os, burgers van de stad Den Bosch.

1501 oktober 23

Acta ... in domo inhabitacionis dicte testatricis in camera dormitionis sue in vico Punris

Notaris Nycolaus Hoeyberchs de Bladel, clericus van het bisdom Leodium, instrumenteert een extract uit het testament van Bela, weduwe van Martinus Berwout, burgeres van de stad Den Bosch, waarin zij het volgende heeft bepaald:

1. zij wil begraven worden in het Sint-Geertruiklooster in Den Bosch,
2. zij heeft vermaakt aan de Saint-Lambert in Luik een maal 3 stuivers,
3. zij heeft vermaakt aan de kerkfabriek van de Sint-Jan een maal 20 stuivers,
4. uit een erfcijns van 6 £, welke haar betaald wordt uit een zekere hoeve in de parochie Roesmalen, die nu aan Matheus Kuyst, toebehoort, heeft zij voor het eeuwig jaargetijde van haarzelf en van haar man aan de deken en het kapittel van de Sint-Jan vermaakt 1 £,
5. aan de kerkfabriek van de Sint-Jan van die 6 £ 1 £,
6. het klooster van de Birgitinessen aan Mariawater in Roesmalen 1 £ van die 6 £,
7. aan de Tafel van de Heilige Geest en armen 1 £ van die 6 £,
8. het Grootziekengasthuis 1 £ van die 8 £,
9. de fabriek van de Sint-Jacobskapel de overgebleven 1 £.

Met als getuigen: Theodericus de Roesmalen, (lanifex) en Iudocus de Herethem, bakker, leden van het kapittel van Den Bosch.

1501 november 17

Goeswinus vanden Hezeacker en Franciscus Toelinck, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Symon, zoon van wijlen Johannes, zoon van wijlen Andreas de Noddevelt, aan Henricus de Uden en Aelbertus Keteleer overgedragen heeft een huis en erf in de Hintamerstraat tussen het kerkhof van de Sint-Jan aan een zijde en het erfgoed van heer Everardus de Doerne, priester, aan de andere zijde en een einde en zich uitstrekkend met het andere einde tot aan de openbare weg, welk huis en erf met zijn afhankelijke goederen Johannes, zoon van wijlen Andreas, van Henricus Vinckelman en Petrus Slaets, zoon van wijlen Johannes, verkregen had. Symon heeft bovendien beloofd dat als in de toekomst van rechtswege mocht blijken dat uit dit huis en erf meer betaald moet worden dan de grondcijns die op 2 philippus penningen of 2 gwillems thuynen geschat wordt, een erfcijns van 5 schellingen en 3 penningen 3 en 2 philippus penningen aan de kerkfabriek van de Sint-Jan en een erfcijns van 1 £ aan de kerk van het Groot Begijnhof in Den Bosch, hij dit voor zijn rekening zal nemen.

1501 november 17

Goeswinus vanden Hezeacker en Franciscus Toelinc, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Symon, zoon van wijlen Johannes, zoon van wijlen Andreas de Noddevelt, aan Henricus de Uden en Aelbertus Keteler, meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan, ten gunste van dezelfde fabriek heeft overgedragen zijn huis en erf in de Hintamerstraat tussen het kerhof van de Sint-Jan aan een zijde en het erfgoed van heer Everardus de Doerne, priester, aan de andere zijde. Henricus en Aelbertus zijn nu als meesters van die fabriek voor bovengenoemde schepenen verschenen en hebben aan Symon beloofd dat zij hem een erfcijns van 14½ rijnsgulden zullen betalen uit alle roerende en onroerende goederen van de fabriek, waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het feest van Kerstmis over 2 jaar.

1501 november 17

Goeswinus vanden Hezeacker en Franciscus Toelinc, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Symon, zoon van wijlen Johannes, zoon van wijlen Andreas de Noddevelt, aan Henricus de Uden en Aelbertus Keteleer, meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan, overgedragen had ten gunste van dezelfde kerkfabriek zijn huis en erf in de Hinthamerstraat tussen het kerkhof van de Sint-Jan aan een zijde en het erfgoed van heer Everardus de Doerne, priester, aan de andere zijde en dat Henricus en Aelbertus aan Symon beloofd hadden uit alle roerende en onroerende goederen van de kerkfabriek een erfcijns van 14½ rijnsgulden te betalen. Symon is nu voor bovengenoemde schepenen verschenen en heeft aan Henricus en Aelbertus ten gunste van de kerkfabriek beloofd dat de meesters van de kerkfabriek deze cijns altijd kunnen terugkopen ineen termijn en voor elke rijnsgulden 19 rijnsgulden en met de cijns van het jaar van terugkoop en de achterstallige bedragen uit die cijns.

1501 november 23

Schepenen en raad van sHertogenbosch oorkonden dat zij op verzoek van Henrick van Uden en Aelbrecht Ketelair, als meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan, de deken en het kapittel van de Sint-Pieter in Oirschot, heer Geerlinck vanden Donck, kanunnik van de kathedraal in Utrecht, Henrick van Ghent, Jacop van Ghent en Jan van Ghent en al degenen die dit aangaan mag, ? te komen met degenen die renten of pachten verschuldigd zijn op de hoeven van de kinderen die vroeger aan Ghent toebehoorden, ter dagvaart in de kapittelkamer van de Sint-Jan op de eerstvolgende sinte Barbarenavont, wegens een achterstallig bedrag van 100 hollandse guldens aan de kerkfabriek, omdat het kerkbestuur van plan is deze hoeven te laten veilen de eerstvolgende dag na sinte Luciendach.

1501 december 16

Lambertus Bogaert en Franciscus Toelinc, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Gerardus Block, Jacobus die Sluyter en Servatius Faessen, zoon van Lambertus Alitsoen, aan magister Symon de Couderborch ten gunste van de kerkfabriek van de Sint-Jan beloofd hebben te betalen:

1. alle grondcijnzen die rusten op de hoeve Ten Coudenberge, die afgebrand is gedurende 4 jaar zonder onderbreking vanaf de vigilie van Pinksteren na 1499,
2. 25 rijnsgulden,
3. 12 mud rogge, Helmontse maat, voor de eerste termijn,

Bovendien:

1. 25 rijnsgulden,
2. 12 mud rogge op het eerst volgende feest van Maria-Lichtmis en evenveel op de zelfde feestdag de 2 achtereenvolgende jaren.

Zij hebben bovendien beloofd dat deze rogge per boot over de Aa vervoerd zal worden.

1502 mei 2

Johannes de Vladeracken en Theodericus de Hynden, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat magister Ghysbertus die Bye, deken van de Sint-Jan, als executeur van wijlen magister Godefridus de Campo, kanunnik van de voornoemde kerk, aan Henricus de Uden, meester van de fabriek van die kerk, heeft overgedragen 40 en 50 Ryns gulden, die magister Hubertus, zoon van Henricus Celen de Helmont, aan magister verschuldigd was, ten gunste van die fabriek voor het 1e derde deel, ten gunste van de Broederschap van het Heilig Sacrament voor het 2e 3e deel en ten gunste van het Grootziekengasthuis voor het laatste 3e deel.

1502 mei 9

Theodericus de Hynden en Franciscus Toelinck, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Henricus, zoon van wijlen Engbertus Skennen, aan Willelmus, zoon van wijlen Marselius de Zittart, verkocht heeft een erfcijns van 2 pond uit een huis, erf, hof en stuk grond dat daaraan grenst, 5 lopenzaat groot, in de Sint-Lambertusparochie in Vucht op de plaats Koecbecker tussen het erfgoed van Willelmus, zoon van wijlen Arnoldus Plattijnhouwer, aan een zijde en het erfgoed van Henricus Sloetmeker aan de andere zijde, zich uitstrekkend vanaf de erfgoederen van Arnoldus vanden Wauwe en Willelmus Gyben soen tot aan de openbare weg, welk huis, erf, hof en stuk grond belast zijn met een erfpacht van een halve mud rogge en een erfcijns van 5½ pond.

1502 juli 14

Goessen vanden Hezeacker en Yewaen Kuyst, schepenen in sHertogenbossche, oorkonden dat aangezien er een conflict was ontstaan tussen Henrick van Uden en Aelbrecht Keteler, als kerkmeesters van de Sint-Jan aan een zijde en Brueder Lenart Dolen, als rector en biechtvader van het clooster der regularissen in Venloe, als gebruikers van de hoeve Ten Broick in de parochie Zonne en Lambrecht Millinc, als eigenaar van de hoeve Ten Kleynen Laer te Aerlebeeck, aan de andere zijde, als onderpanden van een jaarlijkse erfrente van 100 gouden hollandse gulden, welke rente de kerkfabriek van de Sint-Jan uit de genoemde goederen en nog andere geldende heeft, hebben de beide partijen dit geschil voorgelegd aan Johan van Vladeracken, schepen, Jan Kannapert, gezworene, meester Willem vanden Bosch, meester Raessen Raessen, raadsheren, Peteren Toelinck en Mathys Lambrechtsoen, deken van de korenkopers en de viskopers in de stad Den Bosch, die de 3 leden van de stad Den Bosch vertegenwoordigen, om een uitspraak te doen in dit geschil, welke uitspraak zij beloven op straf van een nader gespecificeerde boete zullen onderhouden.

1502 juli 14

1. Alsoe sekere twisten ... opgestaen ... zyn geweest tusschen Henrick van Uden Aelbert Keteler
2. als kerckmeesters ... der fabrycken der kercken van Sunt Jan ...
3. ter eenre Ende bruder Lenart Dolen als rectoer ende confessoer des cloesters der regularissen inder stadt van
4. Venloo ... als gebruyckers der hoeven geheiten ten Broick inder prochien van Zonne ende Lambrecht Millinck
5. als proprietarys der hoeven ten Kleyenen Laer tot Aerlebeke ... ter andere zyden als onderpanden van eenre
6. jaerlycker ende erffelycker renthen van hondert gouwen hollantsche gulden welcke renthe die voirseyde fabrycke
7. uuyten virgenoemden gueden ende meer anderen jaerlix geldende heeft oerspronck nemende vander betalingen der
8. selver renthen hebben dese voirgenoemde partyen om allen twist ... te scouwen hen gesubmitteert in
9. die Eerbaere ... Johan van Vladeracken scepen ter tyt Jan Kanapert gezwoeren mester Willem vanden
10. Bossche meester Raes Raessen Raitsheren Peteren Toelinc ende Mathys Lambertssoen dekenen vanden coerencoeperen
11. ende viscoeperen inder stadt van sHertogenbossche ... representerende die drie leden der voirseyde stadt om
12. weicke voirspraeck die voirseyde partyen geloift hebben tonderhalden op een peen van hondert gauwen
13. Engelsche nobelen ... In dien die voirseyde peen gebroect wurt voer dat een dordege
14. deelt ons heren genade van Ludick voere dat ander derdegedeelt den grooten gasthuyse bynnen der voirseyde
15. stadt ... Ende voere dat derde derdegedeelt den partyen dese voirseyde uuytsspraeck naegaende ende
16. onderhaldende ... Getugen ... scepenen in sHertogenbossch
17. Goessen vanden Hezeacker ende Yewaen Kuyst. Gegeven den vierthiensten dach in julio int jaer ons
18. Heeren duysent vyfhondert ende twee.

1502 juli 19

Theodericus de Hynden en Arnoldus Paenweter, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Henricus, zoon van wijlen Johannes de Loen en zoon van wijlen Maria, dochter van wijlen Hubertus Janssen, welke Johannes een zoon van Henricus Moelengraefs is, aan Willelmus, zoon van wijlen Marselius de Zittart, heeft overgedragen een erfcijns van 3½ £ uit het huis en erf achter het convent van de Minderbroeders naast de Abtsbrugge tussen het erfgoed van Luytgardis, weduwe van Willelmus Hoernken, en haar kinderen aan een zijde en het erfgoed van de kinderen van wijlen Goeswinus Jonckers aan de andere zijde, welke cijns Tielmannus, zoon van wijlen Johannes Henrixzoen, van Willelmus, zoon van wijlen Hermannus vanden Broeck, gekocht had.

1502 oktober 7

Raso Raessen en Petrus die Borchgreve, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Johannes die Leeuwe, goudsmid, zoon van Arnoldus die Leeuwe, daartoe gemachtigd door Vrouwe Johanna, dochter van wijlen Wolterus vander Stappen, zuster in het convent van Sint-Clara in Wamel, in een akte van 1502 op april 12, aan Willelmus de Zittart, zoon van wijlen Marcelius, overgedragen heeft een erfcijns van 6 £ uit:

1. een stuk land, Die Brake, 4 lopenzaat groot, in de parochie Scynle op de plaats Delscot tussen het erfgoed van Yda, dochter van wijlen Henricus vanden Acker, aan een zijde en de gemene gronden aan de andere zijde en beide einden,
2. stuk land, 3 lopenzaat groot, Dat Hoefken, op de plaats Aen Den Borne aan alle zijden tussen de gemene gronden,
3. een akker, 5 lopenzaat groot, tussen de openbare weg aan een zijde en het erfgoed van Leonardus die Smyt en Yda vanden Acker aan de andere zijde,

welke cijns heer Ghisbertus, zoon van wijlen Ghisbertus, Rycouts soen, priester, en Lambertus de Scynle, zoon van wijlen Henricus, als voogden van Henricus en Johanna, kinderen van wijlen Wolterus vander Stappen, Henricx soen, ten gunste van deze kinderen, van Lambertus, zoon van wijlen Henricus vanden Acker, gekocht had.

1502 november 8

Jan Heym en Goessen van Brecht, schepenen in sHertogenbosch, oorkonden dat Henrick van Uden en Aelbert Keteler, als meesters van de kerkfabriek van de Sint-Jan, aan Symon van Couderborch ten gunste van de armen in het Grootziekengasthuis beloofd hebben te betalen een erfrente van 42 ton colen, waarvan de eerste betalingstermijn zal plaatsvinden op het eerstvolgende feest van Allerheiligen, uit alle goederen van de kerkfabriek op voorwaarde dat de meesters van dit gasthuis deze kolen zullen gebruiken om ten eeuwigen dage 2 zesters kolen in 2 vuurwagens te stoken in de zalen voor de zieke mannen en de zieke vrouwen, elk jaar tussen het feest van Sint-Maarten en Maria-Lichtmis, als men tenminste de kolen kan kopen voor een redelijke prijs. Indien dit niet het geval is zullen de fabrieksmeesters de armen in dezelfde periode van het jaar mogen uitreiken drank, wijn, wit brood en soortgelijke produkten ter waarde van 5 rynsgulden. De kerkfabriek zal ontslagen zijn van de levering van deze kolen indien de meesters, ook na gewaarschuwd te zijn, nalatig zullen zijn bij het stoken van deze kolen. De kerkfabriek zal dan deze rente voor haar eigen uitgaven mogen besteden.

1502 december 19

Goeswinus de Brecht en Petrus die Borchgreve, schepenen in Buscoducis, oorkonden dat Arnoldus, zoon van wijlen Johannes Arntssoen, aan Willelmus de Zittart, zoon van wijlen Marcelius, heeft overgedragen een erfcijns van 6 £ uit:

1. 2 huizen, erven en hoven en 7 daar achter aangrenzende kamers op het einde van de Hynthamerstraat buiten de Pynappelspoirt tussen het water dat daar stroomt aan een zijde en een einde en het erfgoed van Johannes die Keyser aan de andere zijde,
2. een zekere hoeve van Willelmus, zoon van wijlen Willelmus Janssoen, in de parochie Hees op de plaats Op Zochel en uit alle rechten en de afhankelijke goederen van die hoeve, welke hoeve ligt tussen het erfgoed Die Gemeyn Raect aan een zijde en het Zochelsche Steeghsken aan de andere zijde,

welke cijns magister Willelmus de Busco ten gunste van Arnoldus van Willelmus, zoon van wijlen Willelmus Janssoen gekocht had.